Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
95 
fikrlash talab etiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida esa bu talab bir necha marta ortadi. 
Farzandlarimizning yoshlikdan ijodiy fikrlay bilishi uchun, mamlakatimizda o‘rta 
maktabdan boshlab iqtisodiy bilim asoslarini o‘rganishga kirishildi. 
Oliy o‘quv yurtining, ayniqsa, iqtisodiy yo‘nalishdagi o‘quv yurti, jumladan 
iqtisodchi-pedagog tayyorlaydigan ta’lim muassasalar talabalari esa iqtisodiy fikrlashnigina 
emas, keng doiradagi iqtisodiy muammolarni anglaydigan, tahlil qila oladigan, iqtisodiy 
rivojlanish tendensiyariga baho bera oladigan, bu o‘zgarishlar kelajakda qanday natija 
berishini his qila oladigan bo‘lishlari lozim. Buning uchun, yoshlarimizga iqtisodiy fikrlash 
ko‘nikmasini hosil qilishni aynan umumiy o‘rta maktablarda amalga oshirish maqsadga 
muvofiq bo‘ladi. Bu ishda o‘qituvchi to‘g‘ri metodlarni tanlashi lozim. Bu esa, o‘z 
navbatida ustozdan mukammal metodikani talab etadi. Chunki, pedagog o‘quv jarayonini 
tashkil etishning turli metodlarini va ularni qo‘llashni bilsagina, ko‘zlagan maqsadiga erisha 
oladi, xolos. Iqtisodiy bilim asoslarini o‘qitish metodikasi aynan ana shu maqsadga 
qaratilgan. U fanni o‘rganish metodlarini va uni dars jarayonida qo‘llash yo‘llarini 
o‘rgatadi. Fanning predmeti-dars berish (o‘qitish) jarayoning o‘zidir.
 
Iqtisodiy bilim asoslarini o‘qitish metodikasi iqtisodiy nuqtai nazardan insonni 
shakllantirishda muayyan maqsad sari qaratilgan faoliyat hamda ta’lim-tarbiya berishning 
mazmuni, shakli va metodlari haqidagi fandir. 
Mazkur fanning maqsadi “Iqtisodiy bilim asoslarini o‘qitish metodikasi” yo‘nalishi 
bo‘yisha tahsil olayotgan talabalarni fanni o‘rganishda qo‘llaniladigan ana’naviy va 
noana’naviy metodlar bilan tanishtirish va kelgusida o‘z faoliyatlarida qo‘llashni 
o‘rgatishdir. 
Iqtisodiy bilim asoslarini o‘qitish metodikasi iqtisodiyot nazariyasi, mikroiqtisodiyot, 
makroiqtisodiyot, buxgalteriya xisobi, iqtisodiy tahlil, moliya, kredit, soliq va soliqqa 
tortish, statistika va bir qator iqtisodiy fanlar hamda pedagogika, pedagagik texnologiya, 
psixologiya kabi fanlarni bir-biriga bo‘g‘laydi. 
Ana shundagina, iqtisodiyotga oid har qanday dars ko‘zlagan maqsadiga erishadi, 
xolos. Chunki, bo‘lg‘usi iqtisodchi-pedagog o‘z fanini chuqur va mukammal bilishdan 
tashqari pedagogik mahoratni ham egallab borishi lozim bo‘ladi. Ana shu ikki jihatga 
e’tibor berilmas ekan, ta’limga, inson kapitaliga sarmoya kiritishning salmog‘i qanchalik 
ko‘payishidan qat’iy nazar ta’lim sifati oshmaydi. Aytmoqchimizki, bo‘lajak 
o‘qituvchilarning metodik mahoratini oshirish barcha sa’y-harakatlarni oqlaydi va yuqori 
samarani beradi. 
Metodik mahorat o‘qituvchining uzoq va mashaqqatli,ayni paytda sharafli mehnati 
bilan hosil bo‘ladi. Iqtisodchi-pedagog uchun esa fanning o‘ziga xos xususiyatini hisobga 
olinsa,uni o‘qitish mutaxassisdan “tuyadek bardoshli va avliyodek sabr toqatli” bo‘lish talab 
etiladi. Shunga ko‘ra, har bir iqtisodiy fan o‘z predmetini umumfalsafiy, umumiqtisodiy 
hamda boshqa alohida xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, shu fanga xos bo‘lgan metodlar 
yordamida o‘rganadi. Maqolamizda barcha interfaol metodlar haqida fikr-mulohaza 
yuritishning imkoniyati bo‘lmaganligi uchun ularning ba’zi turlari va tasnifiga to‘xtalib 
o‘tamiz xolos.