Узбекстан тарийхы лекция

Tayanch so`z va iboralar:Arab halifaligining tashkil topishi va Movarounnaxr yerlarining arab 
bosqinchilari tomonidan istilo qilinishi. Arabiston yarim orolida Arab halifaligining tashkil 
topishi. Arablarning qo’shni xududlarga tajovuzkorlik yurishlari.O’rta Osiyoning arablar tomonidan 
istilo qilinishining ikki davri. 
1. O`rta Osiyo xalqlari arablar istilosi va hukmronligi davrida 
VI asrning o`rtalariga qadar Arabiston yarim orolida yashagan qabila, urug`larning hayot tarzi 
qoloq bo`lib, ularning mutloq ko`pchiligida ibtidoiy-patriarxal tuzum munosabatlari hukm 
surgan. Ko`chmanchi badaviy oilalari, urug`lari o`z chorva mollari uchun yer-suv, o`tloq qidirib 
keng sahrolar bo`ylab kezib yurganlar. Faqatgina yarim orolning Qizil dengizga tutash Hijoz 
vohasi va janubiy Yamanda ahvol birmuncha boshqacharoq bo`lib, bu hududlarda arab qabilalari 
asosan o`troq hayot kechirgan, savdo-sotiq, hunarmandchilik ham ancha rivoj topgan edi. 
Ayniqsa Hijozning bosh shahri – Makka xalqaro karvon savdosining muhim markazi 
hisoblangan. Makkalik quraysh qabilasi savdogarlarining turli mintaqalar bilan bog`langanligi, 

---

savdo-tijorat va hunarmandchilik ishlarining kuchayib borishi pirovardida tarqoq arab qabila, 
urug`larini birlashtirish va markazlashgan kuchli davlat tuzishda yetakchilik o`rnini egallashiga 
imkoniyat yaratdi. Makka aholisi tevaragida ko`chmanchi arab qabilalarining birlashuvi 
jarayoniga turtki bergan yana bir muhim omil – bu shu yerlik quraysh qabilasining hoshimiylar 
urug`idan chiqqan payg`ambarimiz Muhammad Alayhi vassalom nomi bilan bog`liq holda keng 
yoyila boshlagan islom dini va ta`limoti bo`ldi. 
 
Yakkaxudolik g`oyasi: 
Alloh yagona, Muhammad uning yerdagi rasuli (elchisi) 
Umuminsoniy g`oyalar: 
Insonparvarliq birodarliq do`stliq qardoshliq og`a-iniliq mehr-muruvvat, ilmparvarliq 
mehnatsevarliq pokliq to`g`riliq rostgo`yliq diyonatliq sharm-hayoliq ibolikv.b.