- оилада психологик хотиржамлик,
соглом мухит яратиш;
- оиланинг дар бир кишисида мус-
такиллик, эркинлик, узига ишонч каби хис-
латларни шакллантириш.
Шу келтирилган коидаларга амал ки
лиш, узаро муносабатларни яхшилашга,
оилада соглом мухит яратилишига асос
булади. Албатта, бунда ота-оналар ва катга-
ларнинг намуна кучи, ибрати салмокли урин
эгаплашини хар доим ёдца тутиш лозим.
Оилада тарбия оркали дунёкараш, хулк-
атвор меъёрлари ва куплаб сифатлар синг-
дирилади.
ОИЛА ТУР ЛАРИ - бир неча мезонларга
караб оиланинг таснифларга булиниши.
Мае.:
1. Туликлигига кура: тулик, нотулик ва
кайта тузилган (иккинчи никох) оилалар.
2. Бугинлар сонига кура: нуклеар (ота-
она ва болалардан иборат булган) ва куп
бугинли (икки ва ундан ортик авлоддан ибо
рат оила аъзолари бирга яшовчи оилалар).
3. Болалар сонига кура: фарзандсиз, 1 бо-
лали, 2 болали, 3-4 болали, 5 ва ундан ортик
болали оилалар. Турли мамлакатларда бу
мезонлар турличадир. Мае., АКШ, Фран
ция, Германия, Греция, Россия ва б. ривож-
ланган давлатларда 3-4 болали оилалар куп
болали оилалар хисобланади. Узбекистонда
эса бундай оилалар фарзандлар сони ур-
тача булган оилалар сарасига киради.
4. Эр-хотиннинг ижтимоий келиб чи-
кишига кура: ишчилар, дехдонлар, хизмат-
чилар, зиёлилар оиласи, аралаш типдаги
оила.
5. Эр-хотиннинг маълумот савиясига
кура: олий маълумотлилар, урта-махсус,
урта тугатилмаган, урта махсус ёрдамчи
мактаб маълумотига эга булган оила.
6. Оиланинг «ёшига» кура: ёш оила 1 й.
гача, 3-5 йиллик, 6-10 йиллик турмуш таж-
рибасига эга булган оилалар) урта ёшдаги
оила, етук ёшдаги оила (кариялар оиласи).
7. Кайликларнинг ота-она оиласи (ота-
онаеи)нинг моддий таъминланганлик дара
жаси жихатидан кудаларнинг бир-бирига
мос эканлиги ёки улар орасида катта та-
фовут мавжудлиги буйича бир-бирига мос
булган ва булмаган оилалар.
8. Регионал жихатларига к5фа: шахар,
кишлок, аралаш типдаги оила.
9. Никохдан коникканлик савиясига
куфа: ажрашиш холатида - никохдан коник
канлик даражаси куйи савияда булган оила,
урта савияда ва никохдан коникканлик да
ражаси юкори савиядаги оила.
10. Оилада эркак ёки аёл етакчилигига
кура: эр етакчи булган оила, хотин етакчи
булган оила, эр ва хотин етакчиликни бир
га бажарадиган (бирархат) оила.
11. Оилада эр-хотин орасидаги муно-
сабатларга кура: авторитар, демократик,
либерал, аралаш типдаги оилалар.
12. Эр-хотинларнинг миллатига кура:
бир миллатли ёки байналмилал оилалар.
Байналмилал оилаларни уз навбатида ик-
кига булиш мумкин:
- дини, урф-одатлари ёки тили бир
гурухга кирган миллат вакиллари ораси
да никохлар, мае., узбек-тожик, узбек-ко-
зок, узбек-туркман, рус-украин, узбек-та-
тар ва б.
- дини, урф-одатлари ёки тили бир
гурухга кирмаган миллат вакиллари урта
сидаги никохдар, мае., узбек-рус, узбек-ук-
раин, узбек-эстон, узбек-немис ва б.
13. Юридик расмийлаштирилганлигига
кура: синовдаги оила (бирга яшашади,
аммо хали никохни расмийлаштирмаган,
чунки бир-бирларини норасмий никохда
синашяпти) расмийлаштириш арафасидаги
оила (бирга яшашади, оила куриш максади
аник, аммо айрим объектив сабабларга
кура расмийлайтириш кечиктирилаяпти)
никохдаги оила, никохдан ташкари оила
(айрим эркакларнинг юридик жихатдан ик
кинчи, учинчи норасмий оиласи).
Do'stlaringiz bilan baham: