Узбекистон республикаси вазирлар maxjcamach Х. Узуридаги «оила» илмий-амалий



Download 7,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/200
Sana24.02.2022
Hajmi7,73 Mb.
#205613
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   200
Bog'liq
Оила энциклопедияси. Акрамова Ф.А

ЕШ ДАВРИ - шахе ва организм шаклла- 
нишига хос махсус конуниятлар йигиндиси 
б-н изохданувчи инсон ривожланишининг 
муайян боскичи.
ЁШ ХУСУСИЯТИ - инсон шахеининг 
турли ёш даврларида руй берадиган уз- 
гаришлар ва узига хос хусусиятларни ифо- 
даловчи тушунча.
ЕШЛАР - жамиятдаги ижтимоий-демо- 
график гурух, инсон умрининг муайян дав­
рида яшаётган, етукликнинг карор топиши, 
катталар оламига кириш ва унга мослашиш 
каби узига хос хусусиятлар б-н тавсифла- 
надиган тушунча.
Ё. жамиятдаги 18-30 ёш оралигидаги 
ахоли катлами булиб, таълим тизими
мехнат бозори, ижтимоий хаётнинг тур­
ли жабхаларидаги энг фаол аъзо хисоб­
ланади.
Ё Ш Л А Р Н И О И Л А В И Й Х А Ё Т Г А  
ТАЙЕРЛАШ - физиологик, тиббий, пси­
хологик, хукукий, ахлокий, маънавий, ма­
даний, гигиеник, ижтимоий, иктисодий ва 
жисмоний жихатларни уз ичида мужас- 
самлаштирувчи мураккаб ва масъулиятли 
жараён.
Жахон тажрибасига кура, таълим олув- 
чиларни оилавий хаётга тайёрлаш мактаб 
дастурларига киритилган. Хусусан, Шве- 
цияда 1942 й.дан, Чехия ва Словакияда
1960 й.дан буён «Оталик ва оналик тамо- 
йиллари», Японияда бошлангич таълим- 
нинг узида «Оилавий хаётга тайёрлаш» 
курслари ва Польшада 1973 й.дан «Оила­
даги хаётга мослашиш» махсус курслари 
мавжуд. Ушбу курслар ёшларни оила 
тугрисидаги конунлар, тушунчалар, оила 
психологияси хакидаги билимларга ур- 
гатади.
Мамлакатимизда ёшларни оила-никох 
муносабатларига тайёрлаш мухим вазифа 
саналади. Бу борада таълим тизимининг 
барча бугинларида оилага оид тушунча- 
ларни ёшларга ургагиб бориш зарурдир.


Ж АМ И ЯТ - кишиларнинг тарихан карор 
топган хамкорлик фаолиятлари мажмуи. 
Ж.даги хамма нарса (моддий ва маъна­
вий бойликлар, инсонлар хаёти учун за- 
РУР булган шарт-шароитларни яратиш 
ва б.) муайян фаолият жараёнида амалга 
ошади. Инсонлар фаолияти ва улар урта­
сидаги ижтимоий муносабатлар Ж.нинг 
асосий мазмунини ташкил этади. Булар
и.ч., оилавий, сиёсий, хукукий, ахлокий, 
диний, эстетик фаолиятлари ва уларга мос 
келувчи муносабатлардир. Ж.да инсон- 
ларнинг озик-овкат, кийим-кечак, уй-жой 
ва б.га булган эхтиёжлари кондирилади. 
Ж. тараккиёти табиий-тарихий, конуний 
жараёндир. Ж.нинг ижтимоий тузилиши, 
яъни муайян ижтимоий катлам, тоифа ва 
гурухларнинг ривожланишига бевосита 
таъсир курсатади. Ж.да турли катлам ва то- 
ифаларнинг мавжудлиги мехдат таксимо- 
ти, шунингдек, мулкчилик муносабатлари, 
Ж.да яратилган моддий бойликлардан ола­
диган улушига боглик. Булар Ж.даги ки­
шиларнинг фаолияти хамда даромадига ка­
раб турли касбий ва ижтимоий гурухларга 
ажралишининг негизидир. Ж. хаёти икти­
содий, ижтимоий, сиёсий, маданий-маъна-
вий сохаларга ажралади. Ж.даги ижтимоий 
гурухлар, табакалар, тоифалар хамда мил­
лий бирликлар, уларнинг ижтимоий хаёти 
ва фаолиятини уйгунлаштиради. Сиёсий 
соха турли ижтимоий тоифа ва гурухлар, 
миллий бирликлар, сиёсий партиялар ва 
харакатлар, жамоат ташкилотларнинг уз 
сиёсий фаолиятини амалга оширувчи ма- 
кондир. Уларнинг фаолияти Ж.даги ур- 
натилган сиёсий муносабатлар асосида уз 
сиёсий манфаатларини амалга оширишга 
каратилади. Маънавий сохада кишилар 
турли маънавий кадриятларни яратади, 
таркатади ва Ж.нинг турли катлам лари 
томонидан узлаштирилади. Бу сохага ада- 
биёт, санъат, мусика асарлари б-н бир ка- 
торда кишиларнинг билим савияси, фан, 
ахлокий меъёр ва, умуман олганда, Ж. ха- 
ётининг маънавий мазмунини ташкил ки­
лувчи нарсалар киради.
ЖАМОА - кишиларнинг кадимий уюшув 
шакли. Ж. асосан ибтидоий жамият тузу- 
мига хос булиб, айрим холларда синфий 
жамиятда хам узок вакт сакланиб колув- 
чи кишилар бирлашмалари шаклларидан 
бири. Ж. тамоман ёки кисман узини узи 
бонщарган. Жамият тараккиёти жараёнида 
Ж.нинг шакли ва мазмуни узгараверади. 
Ж.нинг уруг Ж.си, кишлок Ж.си, уй, оила 
Ж.си, кушничилик Ж.си ёки худудий Ж. 
каби куринишлари мавжуд. 
Ж АНЖ АЛКАШ БОЛА - оиладаги но- 
соглом мухит таъсирида усган ва ин­
сонлар б-н уришиб юрадиган бола. Хар 
кандай одам стресс холатида жанжалла- 
шишга мойил булиб колади. 1-2 ёшли 
бола жахди чикканда жахлини чикарган 
одам б-н уришмайди, балки у ерга ётиб 
йиглайди, узини узи уради. Гуё одамларни 
урмаслнкка тугма тусик бордай. Кейинча­
лик дуч келадиган хаёт кийинчиликларидан 
бу тусикни олиб ташлашга мажбур булади.
Бир ёшли гудак огрик сабабларини се- 
кин-аста ургана бошлайди. Аввалига она-
57


сининг сочидан тортиб к5фади, юзидан 
тишлаб курмокчи булади. Аклли она уни 
бундан кайтаради. Бошка бири эса уйна- 
шиб, узи хам уни тишлайди. Келаси сафар 
эса болакай катти крок тишлайди.
Баъзи ота-оналар 2 ёшли тунгичларини 
узини узи химоя килолмаслигидан шикоят 
килишади. Лекин купинча аччик тажриба 
сабаб сал утмай узларини бемалол химоя 
килигпларига гувох, буладилар. 

Download 7,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   200




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish