Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

sui juris
, яъни ўзига тегишли бўлган ҳуқуқ ва 
alieni
juris
– ўзига тегишли бўлмаган ҳуқуқдаги шахслар, бошқача қилиб айтганда, 
оила аъзолари ўртасидаги муносабатлар ҳақида маълумот берган. Sui juris ва 
alieni juris шахслари ўртасидаги муносабатлар 3 гуруҳга бўлинган: 
биринчидан, эр билан хотин ўртасидаги муносабатлар (никоҳ ҳуқуқи); 
иккинчидан, patria potestas эгаси бўлган ота ва унга бўйсўнган фарзандлар 
ўртасидаги муносабатлар; suiга эга бўлган, лекин ёши ва жинсидан қатъий 
назар, жисмоний ва маънавий камчиликларга эга бўлган шахсларнинг тўла 
ёки қисман муомала лаёқатидан маҳрум бўлиш масалалари (ҳомийлик ва 
васийлик). 
Никоҳ, оталик, ҳомийлик ва васийлик ҳуқуқининг ўрнатилиши Рим 
юристларининг шахсларнинг оилада тутган ўрни нуқтаи назаридан ҳуқуқий 
ҳолати тўғрисидаги фикрларининг мазмунини ташкил қилади. Рим ҳуқуқи 
қоидаларига кўра
status familiae
, яъни шахснинг оилада тутган ўрни, status 
libertatis ва status civitatisдан ташқари, Рим фуқароларининг ҳуқуқий ва 
муомала лаёқатини ўрнатиш учун муҳим аҳамиятга эга бўлган. Шунинг учун 
оила ташкилоти ва унинг аъзолари ўртасидаги муносабатлар Рим фуқаролик 
ҳуқуқининг алоҳида соҳасини ташкил қилган. Бунга кўра, Рим оила ҳуқуқи 
эр ва хотин, ота ва фарзандлар, ҳомий-васийлар ва улар қарамоғидаги 
шахслар ўртасидаги муносабатларни тартибга солувчи ҳуқуқий нормалар 
йиғиндисидир.
Sui juris ва alieni juris шахслари.
Status familiae ёки оиладаги 
ҳуқуқий ҳолати нуқтаи назаридан Рим фуқаролари ўртасидаги тафовутлар 
шахсларнинг
sui juris
(ўзининг ҳуқуқи билан) ва
alieni juris
(бегона 
ҳуқуққа эга бўлган шахслар)га бўлинишида ифодаланади. ХII жадвал 
қонунлари бўйича 
sui juris
шахслари деб status libertatis ва status civitatisга
эга бўлган