Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги

Юрак фаолиятининг асосий кўрсаткичлари. Қоннинг минутлик хажми. Юракдан бир минут давомида хайдаб чиқарилган қон миқдорига қоннинг минутлик хажми деб аталади. Инсон тинч турганда юраги 70-75 маротаба урса, қоннинг минутлик хажми 4-5 л ни ташкил этади. Бир қеча кундузда 10 тонна, бир йилда 4000 тонна, умр мобайнида эса ўртача 300000 тонна қонни хайдаб чиқарар экан. Қоннинг минутлик хажмини юрак уришлари сонига бўлинса, юракнинг систолик хажми келиб чиқади. Одам тинч турганда систолик хажм 65-70 мл га тенг. Шуни айтиб ўтиш керакки систола вақтида қоринчалардан қоннинг тахминан ярми хайдаб чиқарилади. Қолган қон эса резерв хажм бўлиб, юрак қисқаришлари тезлашганда эҳтиёжга қараб ортади.


Юрак цикли ва босқичлари

Қоринчалар 0,33 систоласи	Таранглашиш даври 0,08 сек	Асинхрон қисқариш босқичи 0,05 сек
		изометрик қисқариш босқичи 0,03 сек
	Қонни хайдаш даври 0,25 сек	Тез хайдаш боскичи 0,12 сек
		секин хайдаш босқичи 0.13 сек
Қоринчалар 0,47 сек диастоласи	Протодиастолик сек изометрик бўшашиш даври-0,08 давр -0,04 сек
	Қоринчаларнинг қон билан тўлиш даври – 0,25 сек	тез тўлиш босқичи -0,09 сек
		секин тўлиш босқичи -0,16 сек
	Бўлмачалар систоласи натижасида қоринчаларнинг тўлиш даври - пресистола - 0,1 сек

Юрак индекси деган ибора ҳам қўлланилади. Юракнинг минутлик хажмини (л/мин) тана юзасига (м²) нисбати юрак индекси деб аталади. Унинг кўрсаткичлари эркаклар учун 3л/мин.м²га тенг.
Юракнинг минутлик хажмини Фик (1870 й) усули ёрдамида аниқлаш мумкин. Бу усул аниқ усуллардан бири бўлишига қарамай маълум ноқулайликларга эга бўлганлиги учун бошқа усуллар ҳам қўлланилади. Айланиб юрган қон миқдори 70 кг оғирликка эга бўлган эркакларда 5050 мл ни ташкил қилади (75-80 мл/кг), аёлларда эса сал озроқ (70 мл/кг). Бу кўрсаткич жинсга, ёшга, тана тузилишига, ҳаёт кечириш тарзига, жисмоний чиниққанликка ва жисмоний ривожланганликка караб 50-дан 80 мл/кг гача бўлиши мумкин. Айланиб юрган қон шартли равишда иккига бўлинади: муайян пайтда айланиб юрувчи ва циркуляцияда катнашмайдиган, яъни деполардаги (талок, жигар, буйрак, ўпка ва бошқа) қон.
Гемодинамик холат ўзгарганда деподаги қон, айланишга чиқиб, алмашиниб туради. Қон деполаридаги қон миқдори айланиб юрган қон микдоридан икки баробар кўп деб ҳисобланади.