Узбекистон республикаси олий вл ўрта махсус таълим вазирлиги

3-мавзу. Психологик тадкиқотии режалаштириш
Муаммо ва муаммоли вазият. Тадқиқотда муаммонинг кўйилганлиги 
ва тадкикот стратегияларининг танланиши. Гипотетик- дедуктив ва 
индуктив-абдуктив тадқиқотлари.
Тадкикот муаммосининг назарий тахлили. Методология танлови. 
Тадкикот “максади”, “вазифаси”, “объекта”, “предмети” тушунчаларини 
аниклаштириш 
ва 
ўзаро 
муносабатлари. 
Асосий 
тушунчаларнинг 
интерпретацияси ва опреционлаштириш. Тадкикот фарази. Фаразнинг 
кўринишлари ва функцияси. Фаразга кўйиладиган талаблар.
Танланмани шакллантириш. Танланма хажмига кўйиладиган умумий 
талаблар. Танланманинг репрезентативлиги ва танланма самараси (sampling 
bias). Танланмани шакллантиришнинг стратегияси: тасодифий танлов, 
стратометрик танлов(стратифицированный отбор), кластер танлов, аралаш 
стратегиялар, “кор кўчки”си методи, кулай танланма (convenience sample), 
ўзи танлаш. Хоҳловчиларнинг ўзига хослиги. Интернет тўридаги тадқиқот: 
имкониятлари 
ва 
чегараланганлиги, 
репрезентативлик 
муаммолари, 
гадқикот ўтказиш учун фойдали имкониятлар.
Саралаш (кайта ишлаш) ва тадқиқот методларини асослаш, олинган 
натижаларни тахлил 
килиш. 
Тадқиқотнинг 
иш 
режаси. 
Пилотаж 
методикалар ва тадқиқот программасининг бошқа элементлари.
4-мавзу. Психологияда миқдорий тадқиқотларининг умумий
характеристикаси
Психологияда ўлчовлар. Психологик ўлчовларнинг объективлиги. 
Шкалалар кўриниши ва ўзига хослиги, меъёрий ўзгартириш киритишнинг
3

---

мавжудлиги. Психофизика ва психометрика усуллари ҳақида умумий 
гушунча. Баллар билан баҳолаш усули: тўғридан тўри баҳолаш шкала 
кўринишлари (график, сонли, Ликерт шкалалари).
Хатоларни ўлчаш кўринишлари: тасодифий (ўлчовлардаги ноаниқликлар) 
ва тизимли (аралаш).
Классик тест назарияси ҳакидаги умумий тушунчалар: ўлчовлардан 
ишончлилик тушунчаси, стандарт хато ва ишончлилик ҳолатини алоқалари. 
альфа-Кронбах коэффициенти. Ишончлилик усулларини ўрнатиш.
Ноанъанавий тест назариялари (IRT) ва асосий моделлар хакида 
умумий тушунча. Улчовларда валидпик тушунчаси ва ўлчовларда валидлик 
кўринишлари (ўрнатиш ҳолатига кўра). Тизимли хато кўринишлари 
(маъкуллашга мойиллик, марказийлашиш хатоси, зичланиш хатоси, 
гасодифий жавоблар ижтимоий хоҳиш)ва уларни назорат қилиш ҳолатлари. 
Стандартлаштириш: стандарт нормап тақсимланиш маълумотларни назарий 
нормаллиги сифатида.