Узбекистон республикаси олий ва урта

6.8. Zararkunandalarga qarshi ko`rashning profilaktik choralari. 

Bu  choralar  guruhiga  kuyidagi  tadbirlar  kiradi:  sanitar  rejimni  saqlash, 

xashoratlar  va  kanalarning  rivojlanishi  va  ko`payishi  uchun  nokulay  sharoitlar 

yaratish.  Profilaktika  don  omborlarga  kelib  tushmasdan  oldin  boshlanishi  kerak. 

---

 

45 

Sanitar  rejimni  saqlash  -  profilaktikaning  asosiy  sharti.  Bu  zararkunandalarning 

paydo  bulishi,  tarkalishining  oldini  olish  choralarini,  don  va  don  mahsulotlari  bilan 

ishlashda tozalik va tartibni saqlash choralarini uz ichiga oladi. SHuning uchun urim-

yigim  mavsumi  oldidan  xo`jaliklarning  donni  saqlash  ob`ektlarida  sanitariya  axvoli 

yaxshilanishi  kerak.  Utgan  yildan  kolgan  chikindilarni  yokib  yuborish  kerak.  Urim 

texnikasi,  texnologik  mashinalar  yaxshilab  tozalanishi  kerak.  Axlat  va  foydasiz 

chikindilar,  chang  korxona  xududidan  tashqariga  uz  vaktida  chikarib  tashlanishi 

kerak.  Zararlangan  don  va  don  mahsulotlarini  zararlanmaganlaridan  aloxida  saqlash 

kerak. CHikindilarni maxsus joylarda saqlab, uni tez-tez nazorat qilib turish kerak. 

Zararkunandalarning  rivojlanishi  va  ko`payishi  uchun  nokulay  sharoitlar 

yaratish.  Xashoratlar  va  kanalarning  hayot  faoliyatiga  ta`sir  qiladigan  omillar  - 

namlik,  harorat  va  atmosferaning  tarkibi  yigib  olingan  yangi  hosilni  saqlashga 

tayyorlash sharoitlarini belgilaydi. Saqlash sharoitini ta`minlash uchun dastavval don 

tozalanadi va kritik namlikgacha kuritiladi yoki uzok muddatlarga saqlash uchun esa 

kritik  namlikdan  1,0...1,5  %  past  bo`lgan  namlikgacha  kuritiladi.SHundan  sung 

kuritilgan  don  sovutilishi  kerak.  Sovutishni  ikki  boskichda  utkazish  mumkin:  20oS 

haroratgacha 

(1-chi 

boskich); 

xashoratlar 

rivojlanishining 

pastki 

harorat 

darajasigacha sovutish (2-chi etap).