Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлиги. Тошкент Архитектура-курилиш институти Курулишни бошкариш факультети

Ўз-ўзини назорат қилиш учун саволлар
1. Корхонанинг лойиҳавий фаолияти қандай ҳажмда лойиҳани бошқариш тизимини жорий этиш мақсадга мувофиқ?
2. Ташкилотнинг лойиҳани бошқариш тизимини қўллаш орқали қандай фойда келтириши мумкин?
3. Корхонанинг лойиҳавий фаолияти тўғрисида қандай маълумотлар лойиҳани бошқариш тизимини молиявий-иқтисодий жиҳатдан асослашда фойдали бўлиши мумкин?
4. Лойиҳа менежменти тизимини жорий этишга қандай ижобий ўзгаришлар киритилади?

7-МАВЗУ. ЛОЙИҲАЛАРНИ БОШҚАРУВИДА ВАКТ МЕЁРЛАРИ.
7.1 Вақт параметрлари бўйича лойиҳаларни бошқаришнинг
асосий кўрсаткичлари
7.2. Вақтни режалаштиришнинг асосий усуллари
7.3 Вақт параметрлари бўйича лойиҳани режалаштириш

7.1 Вақт параметрлари бўйича лойиҳаларни бошқаришнинг
асосий кўрсаткичлари
Лойиҳанинг вақт параметрларини бошқариш вазифаси лойиҳани белгиланган муддатларда амалга оширишни таъминлаш сифатида шакллантирилди. Вақт параметрларини режалаштириш лойиҳа вазифалари ва лойиҳа ресурслари билан таъминлаш ўртасидаги ички мантиқий алоқаларни режалаштиришга бевосита боғлиқ
Лойиҳанинг вақтинчалик ресурсларини бошқаришни ташкил қилиш тартиби қуйидагилар бўлиши мумкин:
1. Иш доирасини аниқлаш - лойиҳанинг ҳар бир маҳсулотини яратиш учун зарур бўлган аниқ ишларни аниқлаб олиш;
2. Ишларнинг кетма-кетлигини аниқлаш - асарлар ўртасидаги мантиқий алоқаларни идентификациялаш ва ҳужжатлаштириш;
3. Ишнинг давомийлигини баҳолаш - бу асарларнинг ҳар бирининг давомийлигини дастлабки баҳолаш усули;
4. Жадвални ишлаб чиқиш - иш давомийлигини таҳлил қилиш, улар орасидаги мантиқий алоқалар ва ресурслар талаблари ва вақт захиралари, лойиҳа тармоқлари моделини ҳисоблаш учун вақтни аниқлаш, ресурслар низоларини ҳал қилиш;
5. Иш режасининг бажарилишини назорат қилиш - лойиҳанинг тараққиётини ва жадвалнинг оригинал версиясига киритилган ўзгаришларни кузатиш.
Иш учун вақт параметрларини баҳолаш қуйидагича амалга оширилади: ишни амалга ошириш даври = ишчи кучининг миқдори (киши * соат) / (буълинган) меҳнат ресурслари (киши) миқдорига.
Шундай қилиб, меҳнатга сарфланадиган харажатлар 40 киши-соатда баҳоланадиган бўлса, унда бу ишнинг давомийлиги бир киши томонидан амалга оширилганда 40 соат, ёки ўнта ходим томонидан бажарилса 4 соатни ташкил этади. Бу ходимларнинг ягона юкини ва уларнинг бир хил меҳнат унумдорлиги талаб қилади.
Ишнинг давомийлигини аниқлашнинг энг муҳим параметри -бумеҳнат унумдорлиги дир. Одатда, лойиҳанинг асосий бошқарув таваккаллари уни нотўғри таърифлаш билан боғлиқ. Амалда, барча ижрочилар ишнинг меҳнат харажатларини кўпайтиришга ҳаракат қилишади (яъни уларнинг самарадорлигини камайтиришга). Ушбу ҳодисани минималлаштириш учун турли хил технологиялардан, шу жумладан меҳнатни рағбатлантириш технологияларидан фойдаланилади.
Лойиҳа ишининг кетма-кетлиги таърифи қуйидаги/аввалги орасидаги мантиқий йўналишларни белгилаш йўли билан амалга оширилади. Иш тартиби лойиҳа маҳсулотларини яратиш технологияси билан белгиланади. Ишнинг параллел блокларини умумий тақдим этишни осонлаштириш учун одатда "гамак" диаграммаси ишлатилади. Бундай диаграммаларда ишлар горизонтал узунликлардаги тўртбурчаклар, нол узунлиги муҳим муҳим ҳодисалари (масалан, буюртмани имзолаш, пул маблағлари лойиҳа бюджетига ўтказилиши ва бошқалар) билан ифодаланади ва лойиҳа босқичлари деб номланади, олмослар сифатида ифодаланади.
Батафсил "гамак" диаграммаси - тармоқ диаграммаси - лойиҳанинг асарларини график кўриниши ва уларнинг ўзаро алоқаси. Режалаштириш ва лойиҳани бошқариш даврида, атамалар тармоғи улар орасидаги боғлиқликларга эга бўлган барча тадбирлар ва лойиҳа босқичларини назарда тутади. Тармоқли диаграммалар тармоқ моделини график шаклда ишларнинг ўзаро боғлиқлигини кўрсатувчи чизиқлар билан боғланган ишларга мос келадиган (кўпинча тўртбурчаклар шаклида) вертикал тўпламлар сифатида акс эттиради. Ушбу графика тури чуъққи-иш тармоғи ёки устунлик диаграммаси деб аталади, бугунги кунда тармоқнинг энг кенг тарқалган вакили ҳисобланади. Тармоқ диаграммаси СДР маълумотларига асосланади.
Дастлабки (устунлик) диаграммаси - ПДМ - бу тугунлар шахсий ишларни ифодаловчи лойиҳанинг тармоқ моделини яратиш усули ва уларнинг ўртасидаги ўқлар мантиқий уланишларни ифодалайди.
Лойиҳанинг тармоқ моделида акс эттирилган бир неча турдаги мантиқий уланишлар мавжуд. Уларнинг ҳар бири иккита асарини қамраб олади, улардан бири ишдан олдинги, иккинчиси иш издоши деб аталади. Шунингдек, "қисман боғлиқликлар" ҳам мумкин. Мисол учун, иш издоши предметнинг 30 фоизи бажарилгандан сўнг бошланиши мумкин. Бундай ҳолда, жуфтликда ишлаш қисман қопланиши мумкин.