Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тиқхмми


Проектни молиялаштиришда таваккалчилик хисоботи



Download 366,43 Kb.
bet29/31
Sana21.02.2022
Hajmi366,43 Kb.
#22031
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
Bog'liq
МАЪРУЗА МАТНИ tavakkalchilikni boshqarish

3. Проектни молиялаштиришда таваккалчилик хисоботи.

Проектни молиялаштиришда уни фойдали таъминлашдаги асосий шартлардан биридир. Молиялаштириш 2 асосий масалани бажаришга қаратилган бўлиши керак:


1) Инвестициялар оқимини таъминлаш проектни режали бажариши зарурдир.
2) Капитал чиқимлар ва инвестицияларни оптимал таркиби хисобига проект таваккалчилиги ва солиш.
Афзаллигини олиш. Проектни молиялаштириш режаси-таваккалчиликни қуйидаги хилларини хисобга олиши керак, проектни хаётга лаёқатсизлиги, таваккалчилиги -энг катта таваккалчилик.
3.1.Проектни хаётга лаёқатсизлиги таваккалчилиги.
Инвесторлар ишончи комил бўлиши керакки проектдан кутилаётган даромадлар, чиқимларни қоплашга, қарзларни тўлашга хар қандай капитални таъминлашга етарлигига.
Ундан ташқари проектни молмялаштириш амалдаги адекват ишонч федерал тестлардан қониқиш хосил қилди, чунки институционал инвесторлар масалан: суғурта компаниялари, проектга инвестицияларни амалга ошириш имкониятига эга бўлдилар.
3.2.Солиқ таваккалчилиги.
Солиқ таваккалчилиги - солиқ чегиртмасини кафолатлаш имконияти йўқлигини ўз ичига олади, проект маълум муддатга эксплутацияга тушмаслиги, солиқларда ютуқ йўқотиш шунинг учун иштирокчилар амалдаги иқтисодий ўзини оқлай олмаган проектларида ишни тўхтатганлар. Солиқ қонунияти ўзгариши.Масалан: мулкчилик солиғини ошиши ёки проектни эксплуатацияга туширишдан олдин амортизация нормасини ўзгариши. Проектни амалга ошириш натижасида солиқ афзалликларини пасайтирувчи солиқ хизматини қарорлари.
Инвесторларга солиқ таваккалчилигидан амалдаги кафолатлар орқали қисман химоя қилишга тўғри келади.
3.3 Қарзларни тўламаганлик таваккалчилиги.
Муваффақиятли проектлар хам даромадларни вақтинчалик посайиши билан тўқнашиши мумкин, ишлаб чиқарилаётган махсулотга қисқа вақт талабни тушиши ёки бозорда махсулотни кўп ишлаб чиқариши натижасида нархни пасайиши.
Бундай тебранишлардан ўзини химоя қилиш учун проектдан бўладиган йиллик даромадлар қарзлар бўйича йиллик тўловларни максимал қоплаши керак.
Иштирокчилар қарзларни тўламаганлик таваккал-чилигини пасайтириш чораларини қўллашлари мумкин. Резерв фондларидан фойдаланиш, ишлаб чиқариш тўловлари, қўшимча молиялаштириш. Назарда тутиладиган даромадларни етарлилигидан ташқари, молиялаштириш режаси - Қарз бўйича тўловлар резервини ўз ичига олиши тавсия қилинади.
Айрим проекларда - қарз бўйича тўловлар резерв фонди ўрнига ишлаб чиқариш тЎловлари принципи қўлланилиши мумкин. Даромадлар билан таъминлан-ган проектларда иштирокчилар қарзлар бўйича тў-ловлар амалга ошириш мажбуриятини оладилар, бу мақсадлар учун проект бўйича ишлаб чиқариш махсу-лотдан олинган даромадни маълум %ни кафолотлайди-лар. Режа - қўшимча молиялаштириш имкониятларини кўзда тутмоғи керак. Бунга зарурият проект масштабларини ўсишида юзага келиши мумкин. Айрим Кредиторлар кўзда тутилмаган харажатларни қоплашни таъминлашга контрактда бўлиш зарур.

Проект иштирокчилари томонидан-карзларни туламаганлик таваккалчилигини пасайтириш буйича ишончли чора амалга оширилгандан кейин, инвестор-


карзлар буйига кисман ёки тулик туловларни кафолатлашни куллаши мумкин .



  1. Карзларни туламаганлик таваккалчилиги.

Агар проект қурилиши жараёни билан боғлиқ бўл-са, тугалланмаган қурилишни эхтимол таваккалчилигини хисобга олиш зарур.Шунинг учун курилиш бошланишида проект иштирокчилари ва инвесторлар уни тугаллаш кафолатлари бўйиач келишувда бўлишлари керак.


Янги «Ноу-хау» технологик жараёни кулланган
проектни инвесторлашда-инвестор курилиш тугалланишидаги кафолатларни талаб килиши мумкин.
Бундай проектлар-бошлангич нархлардан кура бирмунча киммат.

  1. Молиявий таваккалчиликни бахолаш.

Хар кандай хужалик фаолиятида пуллик йукотишларт хавфи булиб, тижорат таваккалчилигидир. Таваккалчилик «тоза» ва «спекулятив» булади.
«Тоза» Тавккалчилик-камомат олиш имконияти ёки «нол» натижаси.
«Спекулятив» тавваккалчилик ижобий ва салбий натижа олиш имконияти.
Молиявий тавккалчилик йукотишларни математик ифодаланган эхтимоли, статистик маълумотларга таянган булиб, юкори аникликда хисобланади. Молиявий таваккалчилик хажмини микдорий аниклаш учун хар бир амални окибатини билиш зарур, чунки эхтимол аник натижа олиш имкониятини билдиради. Иктисодий масалаларга таалукли холда эхтимоллик теорияси методлари ходисалар кириб келишининг ахамиятини аниклашга ва ходисалардан энг кулайлигини танлашга олиб келади (математик кушишни юкори хажмидан келиб чиккан холда).
Бошкача айтганда-хар кандай ходисани математик кутиши, шу ходисани абсалют хажмини келиш эхтимолига купайтирилганига тенг.
Мисол:Натижа куйишни 2 варианти мавжуд:Капитални А мероприятияга куймлгпнда,15 м.сум даромад олинади,эхтимоллик О,6: Б- мероприятиясида даромад олиш 2О м.с, эхтимоллик О4
бкнда кутилаётган (капитални куйишдан) даромад (математик куйиш): А мероприятияси буйича А 15 О,6
=9 м.с.
Б мероприятияси буйича- Б 2О О4=8 м.с.ни ташкил этади.
Ходиса келиши эхтимоллиги «объектив» «субъектив» метод билан аникланиши мумкин.
Эхтимоллик аниклашни объектив методи частотани хисоблашга асослангандир, масалан:
хар кандай мероприятияга капитал куйишда 15 м.сумлик даромад 200 ходисадан 120 тасида олинган булса, бундай даромадни олиш эхтимоли 0,6 ташкил этади (120/200).
Субъектив метод-субъектив фойдаланишга асосланган. (хар хил тахминларга асосланган)
Бундай тахминларга бахоловчини фикри, шахсий тажрибаси, эксперт бахоси молиявий маслахатчини фикри ва х.к.
Таваккалчиликни хпжми (даражаси) билан улчанади:
1.уртача куйиш мухимлиги.
2натижани узгарувчанлиги.
Уртача куйиш мухимлиги-ходисалар хажми бўлиб, аниқ булмаган ситуация (холат) билан боғлик.Уртача кутиш мухимлиги барча натижалар учун ўртача терилган хисобланиб, хар бир натижа эхтимоллик частота сифатида фойдаланилади.Уртача кутиш мухимлиги ўртача кутиш натижасини ўлчайди.
Мисол: Агар капитални А мероприятияга куйишда 120 хафтадан даромад 12,5 м.с. 48 холатдан олинган бўлиб (эхтимоллик 0,4), даромад 12 мс-30 холатда (эхтимоллик 025) бўлса ўртача қўйиш мухимлиги 15 мс бўлади [(12.5*04) +(20*0,35)+(12*0,25)].
Шунга ўхшаш Б мероприятиясига капитал қўйиш-да ўртача даромад 20 мюсюни ташкил этган.
[(15*0,3)+(20*0,5)+(27,5*0,2)] кутилаётган даромадни капитал қўйишда 2 мероприятия А,Б суммаларини тақ-қослаб, шундай хулосага келиши умкинки, А меро-приятига капитал қўйишда олинаётган даромад хажми 12,5 да с дан 20 мс гача қалқиб туради, ўртача вел. 15 мс ташкил этади. Б мероприятиясига капитал қўйишда олинаётган даромад хажми 15 мс дан 27,5 мс.гача қалқиб туради ўртача вел. 20 мс ни ташкил этади.
Уртача вел - миқдорий характеристика тушунилади, капитал қўйишнинг варианти фойдасига қарор қабул қилишга йўл бермайди. Қарор қабул қилиш учун - қалқиш кўрсаткичларини ўлчаш зарур, яъни имкониятли натижани қалқиб туриши кутиш мухимлиги даражасида ўтача вел. Бунинг учун амалиёт-да бир бирига яқин, боғлиқ 2 та чегара қўлланилади: «дисперсия» ва «ўртача квадратик чекланишсиз».
Дисперсия - чегара квадратини хақиқий натижа-сини ўртача кутилаётгандан. Уртача квадратик чегара - номланган бўлиб ўлчанадиган бирликда белгиланади. Дисперсия ва ўртача квадаратик чегара-абсолют қалқиш чораси бўлиб хизмат килади.Анализ учун вариация коэффициентидан фойдаланилади.
Вариация коэффициенти ўртача квадратик чегарани уртача арифметикка муносабатини билдиради ва олинган натижани чегара даражасини кўрсатади.
Вариация коэффициенти-нисбий венциядир. Шунинг учун уни размерига ўрганилаётган кўрсаткични абсолютлиги таъсир этмайди.Вариация коэффициенти ёрдамида-ўлчовни хар-хил бирлигида ифодаланган белгиларни қалқишини солиштириши мумкин. Вариация коэффициенти 0 дан 100: гача ўзгариши мумкин. Коэффициент юқори бўлса-қалқиш шунчалик кучли бўлади. Иктисодий статистикада вариация х/х қуйидаги бахоси белгиланган:
10/ гача бўш қалқиш
10-25 гача мўътадил қалқиш

Download 366,43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish