11.3. Кабул килинган донни саклаш корхоналарида жойлаштириш.
Донни жойлаштиришда хар бир дон партиясининг сифат курсат-
кичлари хисобга олинади ва уни кайси
максадларда фойдаланилиши,
шунингдек хар бир дон партиясининг хар хил саклаш шароитларида
чидамлилиги хисобга олинади.
Ботаник хусусиятлари. Доннинг унбоплик, нон ёпиш ва ёрма олиш
хусусиятларини белгиловчи типи,
кичик типи, нави хисобга олинади.
Шунинг учун келиб тушган дон партиялари нави , типи, кичик типига караб
алохида-алохида сакланади.
Дон массасининг намлиги. Намлигига караб: курук ва урта курук дон
массалари нам ва намлиги 22 % дан юкори булган дон массаси эса хар 6 %
дан кейин алохида партия килиб жойлаштирилади. Шоли учун эса бу оралик
3 % ни ташкил килади. Куруклиги буйича кабул килинган дон таркибидаги
намлигига караб куйидагича фаркланади:
- курук дон - намлиги W < 14 %;
- урта курук дон - намлиги W = 14,0...15,5 %;
- нам дон - намлиги W = 15,5...17 %;
- хул дон - намлиги W > 17 %.
Дон массасидаги аралашмалар сони ва таркиби. Дон массасидаги
аралашмаларнинг микдори ва таркибига караб
хам дон массаси алохида
партиялар билан жойлаштирилади. Таркибида куп бегона аралашмаларни
саклаган дон массаси силосларда сакланилиши керак. Тоза ва урта тоза
донлар битта партия килиб жойлаштирилади.
Ифлослик холати буйича кабул килинган дон куйидагича фаркланади:
- тоза дон - Иф < 1 %;
- урта тоза дон - Иф = 1...3 %;
- ифлос дон - Иф > 3 % .
Дон массасининг хашоратлар ва каналар билан зарарланиши.
Зараркунандалар билан зарарланган дон келиб тушгандан кейин уларнинг
таркалишига йул куймаслик учун уни бошка
дон саклагичлардан изоляция
килинган дон саклагичларга алохида жойлаштирилади. Бу дон саклагичлар
зарарсизлантириш чораларини куриш учун кулай булиши керак.
Донни фойдаланиш максади. Бу хам жойлаштиришда хисобга олинади.
Уруглик максадидаги донлар озука максадида кабул килинган донлардан
алохида сакланади.
Бошка белгиларига караб жойлаштириш. Дон дефектларига караб
жойлаштирилиши мумкин. Усган донлар алохида жойлаштиради. Тошба-
касимон-бит билан зарарланган дон партияси хам бошка донлардан алохида
килиб жщйлаштирилади. Шунингдек
донларни дон саклагичларга
жойлаштириш баландлиги хам хисобга олинади. Бу унинг фойдаланиш
максадига, холатига, саклаш муддатига, типига ва технологик холатига, йил
фасли ва корхонанинг географик зонасидан боглик. Озука ва ем учун
фойдаланишга мулжалланган, аралашмалардан тозаланган курук дон (критик
намликдан паст булган) баландлиги чекланмасдан сакланиши мумкин.
Намлиги 17 % дан юкори булган донни унинг харорати ва йил фаслидан
боглик холда 1,0-2,5 м баландликда жойлаштириш мумкин. Совутилган ва
актив шамоллатиш курилмаси билан ускуналанган омборларда сакланаётган
донни юкори баланликда жойлаштириш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: