“Uzacademia” scientific-methodical journal

“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
107 
www.academiascience.uz
6.
Big English-Russian Dictionary. In 2 volumes / Ed. the leadership of I.R. 
Galperin and E.M. Mednikova - M.: Russian language, Volume I. 1987. - 1083 p. 
Volume II. 1991. - 718 p. 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
108 
www.academiascience.uz
BADIIY ASAR TAHLILIDA O„QUVCHILAR FAOLLIGINI OSHIRISH 
 
 Mahmudova Mahquloy O„ktamovna 
 Oqdaryo tuman 40-maktab ona tili va
adabiyot fani o„qituvchisi

 Asar binoga o„xshaydi. Faqat bino g‟ishtdan quriladi asar esa so‟zdan. Endi 
bir narsani tasavvur qiling: bitkazilgan binodan bitta g„isht sug„urib olsangiz 
uning husniga shikast yetadi. O„nta g„ishtni ko„chirsangiz bino bosib qoladi… 
 Shunday asarlar borki, butun-butun Jumlalarni olib tashlasangiz ham, hech 
nima o„zgarmaydi… Bunaqangi “asar” bino emas, vayronadir. 

 
 
 
 
 
 
 
 
O„tkir Hoshimov 
 
Kalit so„zlar:
 tafakkur, nutq, badiiy asar, hayot, samimiyat, mohiyat ma‘naviy 
qadriyat, usul, mustaqil fkrlash, chuqur hissiyot, kitobxon. 
 
Adabiyot fikr va qalbni tarbiyalaydi. Har bir inson hayoti davomida duch kelgan 
muammolarga javobni o‗z tarbiyasidan izlaydi.Bunday hayotiy tajriba hosil bo‗lishi 
uchun esa yaxshi kitobxon sifatida voqealar – u kechinmalarni o‗z qalbidan o‗tkazish, 
o‗zi tanlab olgan obrazning tarafdori bo‗lib uning yutuqlari, quvonch qayg‗usi–yu, 
mag‗lubiyatini ham o‗ziniki qilib olishi kerak bo‗ladi. O‗quvchilar tafakkurini 
o‗stirish, so‗z boyligini oshirish, estetik didi ma‘naviyatini yuksaltirishda badiiy asar 
tahlili muhim ahamiyat kasb etadi.Unda o‗quvchining o‗qilayotgan asar yuzasidan 
mustaqil ishlash,ijodiy fikrlash hamda taqdimot qilish,kezi kelganda o‗z hayotlarida 
o`rganganlaridan xulosalar chiqarish masalalari shakllantiriladi.
Yaxshi badiiy asarlarning barchasida u yoki bu ma‘naviy qadriyatlar, 
iymon,vijdon,insof,diyonat, sadoqat, rostgo‗ylik, samimiyat kabi qator fazilatlar 
ulug‗lanadi, tarannum etiladi. Chunki badiiy asar o‗z tabiati va mohiyatiga ko‗ra 
ma‘naviyatini targ‗ib qilishga asoslangan. O‗quvchi o‗qilgan asarni sir-asrorini 
tuysagina, qalbida kitobga muhabbat hissi shakllanadi, chinakam badiiyat namunasini 
ajrata olish malakasini egallasa haqiqiy kitoxonga aylanadi.Biror asarni o‗qish,uni 
tahlil qilish jarayonida olingan bilim o‗quvchini boshqa asarlarni o‗qishga, ulardan 
zavqlanishga undaydi. 
Men adabiyot darslarida badiiy asar tahlili uchun,,Swot‖ –universal tahlil,,,Venn 
diagrammasi‖, ―Eng muhimi…‖,,,Bu kim? Bu nima? Bu qayer?‖,,,Nima 
uchun?‖,,,Jim-Jim‘‘ usullaridan ko‗proq foydalanaman.
Badiiy asar tahlilida,,Venn diagrammasi‘‘ ham juda yaxshi samara beradi. Bu 
diagramma orqali o‗quvchilar o‗rganilgan asar qahramonlarining o‗xshash va farqli 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI