“Uzacademia” scientific-methodical journal

1. 
Dastlab alohida, faoliyatning eng oddiy elmentlari egallanadi, sungra ular 
ancha murakabroq harakatga asta – sekin birlashtiriladi. 
2.
Harakatlarning ayrim elementlari o`rtasidagi to`xtashlar qisqaradi.
3.
Ortiqcha harakatlar va keraksiz zo`riqish barham topadi. 
Bola ba`zan hatto pishillaydiki, bunda nafas olishning kuchayganligidan dalolat 
beradi. Bularning hammasi malaka xosil qilingandan keyin juda osonlik bilan 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
136 
www.academiascience.uz
bajariladigan bunday harakat uchun qancha kuch – g`ayrat sarflash kerakligini 
ko`rsatadi.
4. 
Ko‘z bilan nazorat qilish kamayadi va harakat bilan nazorat qilish asta–sekin 
ko‘payib boradi. Masalan, biz royal` chalishini o`rganayotganimizda ko`zimiz 
klavishlarda bo`ladi. Lekin bu zarurat asta–sekin yo‘qoladi, sungra royal` 
chalayotganimizda notalarga qaraymiz, qo`limizning barmoqlari esa kerakli klavishni 
o`zi topib oladi. Mashinada yozishni o`rganish paytida ham huddi shu hol yuz beradi. 
5.
Malaka hosil qilangan sari harakatlarning turli variantlari qo`llanila boshlaydi, 
ish har xil usullarda bajariladi. Har xil usullarni bu tariqa Qo`llanish malakaning 
ancha yuksak darajada taraqqiy etgan paytida namoyon bo‘ladi. Futbol murabbiysi 
malakasiz endi futbol oynayotgan boladan o`z harakatlarini har xil qila olish bilan 
ajralib turadi. Dam ung oyog`i bilan, dam chap oyog`i bilan, dam boshi bilan oynash 
rostlanib olish imkonini berib, oyinni har xil usullarda bajarganligi uchun murabbiy 
kamroq charchaydi. 
Ko‘nikma va malakalar xosil qilish odam nimani qanday o`rganayotganligiga 
qarab turlicha yuz beradi. Odatda bu jarayon bir tekisda yuz beradi, ko`nikma mashq 
qilishning ko`payishiga qarab nomoyon buladi. Biroq bunday hom bo‘ladi: uzoq 
davom mashg`ulotlar sezilarli darajada samara bermaydi, undan keyin esa huddi 
sakrash xolidagidek birdan yuz beradi va odamda ko`nikma xosil bo`ladi. Masalan, 
ba`zi bolalar sport oyinlarini boshqalarga qaraganda ancha kechroq egallaydi, sungra 
sport oyinlarini o`zidan oldin (egallangan) o`rgangan o`rtoqlaridan ham yaxshiroq 
uynaydigan bo`lib qoladi. Shuning uchun bola biror ko‘nikma yoki malaka xosil 
qilishda kechikkanligi uchungina unda qobilyat yo‘q ekan, degan xulosaga kelmaslik 
kerak 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI