Uygur, qaqauz, quzey

(Kuliyev Kaysın, 1958).
Q.Quliyevin poeziyası savaş dövründə plastik ifadələrdən 
başa düşülən təsəwürlərə keçərək, 1950-ci illərdə sanki yeni- 
dən yer üzünün axar boyalarını seçirdi. Savaşdan qayıtmış şair- 
cəbhəçinin gözlərində dünya yeniləşmiş, onun ürəyinə yaxın 
və əziz olmuşdur. Şeirlərində şəxsi duyğu və həyəcanlarını, 
millət və vətən sevgisini anladan, təbiət təsvirlərinə üstünlük 
verən şairin əsərləri hakim dairə tərəfindən müsbət qarşılanmır. 
Bütün bunlara baxmayaraq, şair 1961-ci ildə “Janngı kitap“ 
(Yeni kitab), 1963-cü ildə “Kök çinarla“ (Göy çinarlar), 1965- 
ci ildə “Jaralı taş“ (Yaralı daş), 1967-ci ildə “Üyügüze igilik“ 
(Evinə yaxşılıq), 1969-cu ildə “Çumla qızaradılar“ (Zoğallar 
qızardılar), 1972-ci ildə “Jer kitabı” (Torpaq haqqında kitab) 
şeir kitablarını çap etdirir. Bu kitablardan “Jaralı taş“ (Yaralı 
daş) ona 1966-ci ildə M.Qorki adına Ədəbiyyat Mükafatını, 
“Jer kitabı“ (Torpaq haqqında kitab) isə 1974-cü ildə SSRİ 
Dövlət Mükafatını qazandırır.

---

Şair “Dərələrin nəğməsi“ (1946-51) silsilə şeirlərində və “Jara- 
lı taş“ (Yaralı daş) kitabında öz xalqının tarixi keçmişindən, və- 
tənpərvərlik və müdrikliyindən bəhs edirdisə, “Lenin haqqında 
dağlar dastanı”nda (1959-1960) V.İ.Leninin ideyalarını tərənnüm 
edir və bu ideyaları bəşəriyyətin xilası kimi tanıtmağa çalışırdı 
(ASE,1979:266,3-cü cild). 
Onun “Jer kitabı” (Torpaq haqqında 
kitab), “Aşham” (1975), “Tünene. Bugün” (Dünən. Bugün, 
1977), “Uçup barğan kanatlar”(Uçub gedən quşlar, 1980), “Keçe 
bla tang” (Gecə ilə dan yeri) (1985) və b. kitablarında toplanan 
şeirlər insanların mənəvi zənginliyinə, xalqlar dostluğuna, yaşa- 
dığı bölgənin təbiət gözəlliklərinə həsr edilmişdir.
Ömrünün son illərində yazdığı və ya çoxdan yazıb, çap et- 
dirmədiyi bəzi şeirlər ölümündən sonra Nalçikdə çıxan üç cild- 
lik əsərlərinə, eləcə də 1997-ci ildə çap olunan “Tauvla turğan 
kadarda” (Dağlar duran qədər) kitabına daxil edilmişdir.