Uygur, qaqauz, quzey

Alimpaşa Salavatov 
(1901, Tersk vilayətinin Yaxsay kəndi- 
1942, İkinci Dünya Savaşı). İlk yaradıcılığa Zaynalabidin nəşr 
etdirdiyi „Tanq çolpan“ jumalında və „İşçi xalq“ qəzetində nəşr 
edilən əsərlərin təsiri altında başladığını yazırlar. Bakıda təhsil 
alması onun yaradıcılıq yolunu dəyişmişdir. 1931-ci ildə Dağıstan 
Pedaqoji İnstitutunu bitirdikdən sonra kəndlərindəki məktəbdə və 
Buynakskdakı pedaqoji texnikumda müəllim, SSRİ EA Dağıstan 
fılialında Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitununda elmi işçi kimi 
çalışmışdır. İlk şeirlər kitabı 1925-ci ildə çap olunmuşdur. Folklor 
materialları və Yırçı Kazakın şeirlərini toplamışdır.
Ədəbiyyata şeirlə gəlsə də sonradan dramçılığa marağı art- 
mış, “Ayqazi”, “Qırmızı partizanlar” “Qarasaç” pyeslərini yaz- 
mışdır. İlk iki pyesi uzun illər fasiləsiz şəkildə Dağıstan teatr- 
larının səhnələrindən düşməmişdir. Qumuq xalq ədəbiyyatın- 
dan nümunələri „Çiçəklər“ adı altında toplamışdır. Ona Da- 
ğıstanın əməkdar incəsənət xadimi adı vermişlər. “Dəmirçiyə”, 
“Qulaq as!”, “Məktəb”, “Günəş necə danışır”, “Rezin top” 
şeirləri Z.Cabbarzadənin tərcüməsində Azərbaycanda çap 
olunmuşdur 
(Dağıstan ədəbiyyatı antologiyası, 1959:36-38).
Bakıda Bəkir Çobanzadə, Əziz Ubaydullin, Xalid Səid Xo- 
cayev, Abdulla Şərifov və b. araşdırıcılarla yaxından tanış olmuş 
və öyrətmənlərinin yaratmış olduğu əksinqilabi qrupa qoşul- 
muşdur. Bəkir Çobanzadənin 1937-ci ildə həbs edilərkən müstən-

---

tiqə verdiyi ifadədən aydın olur ki, SSRİ-dən ayrılmaq şərtilə 
türk-tatar xalqlarının vahid müstəqil dövlət halında birləşməsi 
(Vahid Turan Dövləti) məqsədini qarşıya qoymuş qrupların biri- 
nin tərkibində Alimpaşa Salavatov da varmış (İstintaq sənəd- 
lərində onun adı Alim Paşa-Solqar kimi qeyd olunur) 
(Babayev
Adil, 2003:85) 
Onun daxil olduğu 3-cü qrupda Atababa Musa- 
xanlı, Hənəfı Zeynallı, Abdulla Tağızadə, Xalid Səid Xocayev 
kimi elm xadimləri ilə yanaşı, Hüseyn Cavid, Mikayıl Müşfıq, 
Əhməd Cavad, Abdulla Şaiq kimi şairlər və başqa elmi-pedaqoji 
işçilər də olmuşdur.