Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

Banklar bajaradigan funksiyasi (operatsiyalari) jixatidan-
emission, tijorat, investitsion, ipotekali va 
jamg’arma banklar sifatida tavsiflanadi. Emission banklar mamlakati iqtisodiyotiga pullarni emmissiya qilish, shuningek, 
kredit muassasalari faoliyatini tartibga solish va pul-kredit siyosatini amalga oshirish bilan shug’ullanadi. Bunday 
vazifzni hozirgi paytda mamlakat Markaziy banklar bajaradi. Markziy banklar bevosita mijozlarga bank xizmatini 
ko’rsatmaydi va tijorat faoliyati bilan shug’ullanishi taqiqlanadi. 
Tijorat banklari mamlakat bank tizimi va kredit muassasalari tartibidagi muxim ahamiyatga ega bo’lgan moliyaviy 
muassasalar hisoblanadi. Ular banklar bajarishi mumkin bo’lgan barcha operatsiyalarni bajaradi. 
Ivestitsion banklarining 
asosiy faoliyati passiv operatsiyalar inatijasida shakillantirilgan moliyaviy mablag’larini 
asosiy ulushini qimmqtli qog’ozlarga investitsiya qilishdan iborat buladi.Mamlakatda investitsion banklar faoliyat 
yuritilishi uchun qimmatli qog’ozlar bozori rivojlangan va yetarli darajada investitsion muxim yaratiligan bulishi lozim. 
Ipoteka banklari 
jismoniy va yuridik shaxslarga garov asosida uzuq muddatli kiriditlar berish bilan shug’ullanadi. 
Ipoteka atamasi kuchmas mulklarni garovga quyilgan kuchmas mulklarni garovga quyish natijasida vujudga keladigan 
moliyaviy munosabat bulib uning o’ziga xos xususiyatlarini biri garovga quyiladigan kuchmas muik kredit (qarz) 
oluvchining tasarufida qolishdir . 
Jamg’arma banklarining 
asosiy mijozlari jismoniy shaxslar bulib ushbu banklarning asosiy faoliyati ahlidan 
muddatli omonatlarini jalb qilishda qaratilgan buladi jam qilinga qaratigan bo’ladi. Jamg’arma sifatida shakllantirilgan 
mablag’larni yirik tijorat banklariga savdo va qurilish tashkilotlariga investitsiya va kreditlar ko’rinishida joylashtiriladi. 
Banklar bajaradigan operatsiyalarning tabiyati jihatidan-
universal va ixtisoslashgan banklarga bo’linadi. 
Universal banklar bajaradigan barcha operatsiyalarni bajaradi. Bunga misol sifatida tijorat banklarini keltirish mumkin. 
Ixtisoslashgan banklar esa iqtisodiyotning ma’lum tarmog’iga xizmat ko’rsatish va shu tarmoqni rivojlantirish maqsadida 
tashkil etadi. Mamlakatimiz mustaqilligining dastlabki yillarida qator ixtisoslashgan banklar (o’zmeva sabzavot, Zamin 
bank, Yengil sanoat, G’alla bank, Paxta bank) tashkil etadi. Milliy iqtisodiyoning rivojlanishi va bozor munosabatlarining 
chuqurlashuvi natijasida ubshu banklar universal banklrga ajratiladi. Shuningdek ixtisoslashgan banklar tashqi iqtisodiy 
opertasiyalarni bajarish investitsion faoliyat bilan shug’ullanishi mumkin.biroq mamlakatimizda alohida tarmoqqa xizmat 

---

ko’satadigan yoki operatsiyalarni bajaradigan ixtisoslashgan banklar faoliya yuritmaydi. Shu bilan birga banklarning 
faoliyati xizmat ko’satadigan tarmoqlari filiallarining soni xizmat ko’rsatish doirasi kapitalning hajimi nuqtai nazaridan 
ham tasniflanadi.