Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

MB
n
=MB-BR 
Bunda: 
MB
n
=qarzga olinmagan pul bazasi MB=pul 
bazasi 
BR= Fed dan qarzga olingan zaxiralar 
Fed tomonidan boshqarilmaydigan omillar( masalan, Fed bilan suzuvchanlik va G‘aznachilik depozitlari) 
qisqa muddatli variatsiyalarni yuzaga keltiradi va hafta kabi qisqa muddatda pul bazasidagi o‘zgaruvchanlikning asosi 
bo‘lishi mumkin. Biroq, ushbu o‘zgaruvchanliklarni oldin aytib berish mumkin hamda ochiq bozor operatsiyalari 
bo‘yicha muvofiqlashtirilishi mumkin. Fed bilan suzuvchanlik va G‘aznachilik depozitlari qisqa muddatli 
o‘zgaruvchanlikni yuzaga keltirsada, bunda ular pul bazasini boshqarishni qiyinlashtiradi, ular Fed tomonidan aniq 
boshqarishga to‘sqinlik qila olmaydi. 
Oddiy modelning kamchiliklari 
Bizning ko‘proq deposit yaratish modelimiz ko‘rsatadiki FZT zaxira normasini va majburiy zaxira stavkasini 
o‘rnatish orqali chekli depozitlar ustidan butunlay nazorat qila oladi. Agar A bankning 90 million dollar kreditidan 
daromadi deposit qilinmasa, ammo valutada saqlansa, bank B ga hech qanday deposit qo‘yilmaydi va deposit yaratish 
jarayoni to‘xtaydi. Pul massaidagi umumiy ko‘payish Birinchi Milliy Bank A bankka depozitga qo‘yilgan kreditlari 
umumiy miqdori 190 million dollar, yuqorida hisoblangan oddiy modeldagi 1000 million dollarga qaraganda ancha 
kam, tomonidan yaratilgan boshlang‘ich 100 million dollar deposit hamda valutadagi 90 million dollar ko‘payishidir. 
Boshqacha qilib aytganda, depozitlar ko‘payganda valutadagi pullar deposit ko‘payganek ko‘paymaydi. Shunday 
qilib, agar kreditdan keladigan daromadlar banklarga depozitga qo‘yish o‘rniga valuta boyliklarini oshirish uchun 
ishlatilsa, pul taklifi oshmaydi. 
Yana bir vaziyatda esa banklar ortiqcha zaxiralari to‘liq qiymatda kredit bermaydi yoki qimmatli qog‘ozlar 
sotib olmaydi. Agar A bank o‘zini ortiqcha 90 million zaxirasini hammasini B bankka deposit qo‘ymasdan va bu 
deposit yaratish jarayonini to‘xtatadi. Umumiy o‘zgarish depozitlarda 100 million dollar bo‘lishi mumkin bizning 
misolimizdagi 1000 million emas. Chunki agar banklar o‘zlarini ortiqcha zaxiralarini qisman yoki to‘liq ushlab 
turishga qaror qilsa, depozitlar yaratishni oddiy modelida taxmin qilingan depositlarni oshishi sodir bo‘lmaydi. 
Bizning misolimiz ko‘rsatadiki Federal zaxira pul massasi va depozitlar hajmiga tasir qiladigan yagona subyekt 
emas.