Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

 
 
Inflyatsiya manbalari. Inflyatsiya va ishsizlik
Jaxonning iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarida inflyatsiyaga qarshi kurash olib borishda juda katta nazariy va amaliy 
tajriba to’plangan. Inflyatsiyani butunlay yo’qotish imkoniyati yo’q. Chunki uni yuzaga chiqishiga sabab bo’lgan 
omillarni (ichki va tashqi, pullik va pulsiz) to’liq yo’qotish mumkin emas. Shuning uchun hozirgi davrda eng asosiy 
maqsad inflyatsiyaning butunlay yo’qotish emas, balki uni boshqaruvchan qilish va uning salbiy iqtisodiy – ijtimoiy 
oqibatlarini zaiflashtirish hisoblanadi.
Dunyoning turli mamlakatlarida xukumat tomonidan mavjud iqtisodiy-ijtimoiy shart-sharoitlaridan kelib chiqqan holda 
inflyatsiyaga qarshi turli antiinflyatsion siyosatni ishlab chiqaradilar va uni amalga oshiradilar. Davlat tomonidan 
antiinflyatsion siyosatni olib borishda turli chora-tadbirlar hisoblangan byudjet, ijtimoiy, soliq, baho, kredit-moliya, 
sanoat-investitsiya, tashqi iqtisodiy va emissiyani amalga oshiradilar. 
Byudjet siyosati – bu davlatning asosiy iqtisodiy siyosati hisoblanadi va uning asosiy maqsadi mamlakatning aniq 
belgilangan muddat mobaynida ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor yo’nalishlari belgilanadi va amalga oshiriladi. 
Byudjet siyosati yordamida soliqlar va yig’imlar assoida yig’ilgan davlat moliya resurslarini umummilliy vazifalarini 
bajarish uchun qayta taqsimlanishi amalga oshiriladi. Byudjet siyosatining asosiy tarkibiy qismi bo’lib ijtimoiy siyosat 
hisoblanadi. Chunki mamlakatdagi ijtimoiy tadbirlarni moliyalashtirish asosan davlat byudjeti tomonidan amalga 
oshiriladi. 
Soliq siyosati – bu davlatning iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy vazifalarini bajarishi uchun zarur moliya mablag’larini yig’ish 
uchun xo’jalik yurituvchi sub’ektlar va mamlakat aholisidan soliqlar, to’lovlar xamda majburiy ajratmalarni belgilash, 
ularni undirish yuzasidan qonun asosida belgilangan tizimdir.
Baho siyosati – bu mahsulotlar, xizmatlar va to’lovga qobiliyatli talab o’rtasidagi mutanosiblikga erishish hamda uni 
tartibga solib turish bilan bog’liq siyosatdir. 

---

Kredit-moliya siyosati – bu Markaziy bank tomonidan qayta moliyalashtirish stavkasi, majburiy zahiralar me’yori va 
ochiq bozordagi operatsiyalar orqali mamlakat bank-kredit tizimini boshqarish hamda tartibga solib turishdan iborat. 
Sanoat-investitsiya siyosati – bu yalpi ichki mahsulotning o’sishini ta’minlovchi mamlakat sanoat-texnologik qudratini 
rivojlantirishga qaratilgan siyosatdan iborat. 
Tashqi iqtisodiy faoliyat siyosati – bu davlat tomonidan xorijiy mamlakatlar bo’lib tashqi iqtisodiy faoliyatni boj-tarif 
dastaklari yordamida tartibga solib turishdan iboratdir.
Emissiya siyosati – bu Markaziy bank tomonidan milliy iqtisodiyotning holatiga asosan muomalaga qog’oz pul chiqarish, 
ularning aylanishini tartibga solish va muomaladagi ortiqcha pullarni aylanmadan chiqarib turishdan iborat siyosatdir. 
Dunyoning har bir mamlakatidan xukumat tomonidan antiinflyatsion siyosati mavjud inflyatsiyani tartibga solishga 
hamda uni o’sish sur’atlarini pasaytirishga qaratilgan bo’lishi lozim. Bunday siyosatni olib borishda asosan ikki 
shakllardan foydalaniladi: