Utopiklar,Marks va Radikallar. Germaniya tarixiy ta'limoti

Utopiklar,Marks va Radikallar. Germaniya tarixiy ta'limoti

Utopiklar,Marks va Radikallar. Germaniya tarixiy ta'limoti

Reja:

• 
  Xayoliy sotsialistik g'oyalar va ularning mualliflari
  
• 
  Karl Marks va Marksizm ta'limoti
  
• 
  Nemis tarixiy maktabining vujudga kelishi
  
• 
  Nemis tarixiy maktab vakillari va ularning g'oyalari
  

Xayoliy sotsialistik g'oyalar

• 
  Xayoliy sotsilalizm namoyonlari ózlarining benuqson ijtimoiy tizimlarini turlicha atadi. San Simon "Industrializm" ,Kure "Garmoniya" Queen esa "Kommunizm" deb atagan.
  
• 
  Lekin ularning barchasi ekspulatatsiyaning yóq bólishi, aqliy va jismoniy mehnat órtasidagi qarama-qarshiliklarning bartaraf etilishi hands eng asosiysi xususiy mulkning yóq bólishini takrorladilar
  

Xayoliy sotsialistik g'oyalar

• 
  Xayoliy sotsialistiktalimot asoschilaridan biri Ante Klot Dr Rebrua Sen Simon hisoblanadi. Sen Simon "Sanoat sistemasi haqimda", "Inson haqidagi fan ochertlari" Kavi asarlarni yozgan. Fransuz xayoliy sotsilalizmning yana bir yirik namoyondasi Fransua Marl Sharl Furedir. U ózining asarlarida qator maqolalarida kapitalistik jamiyatni keskin tanqid quldi va ijtimoiy adolatli jamiyatni barpo etish dasturini ishlab chiqdi.
  

Karl Marks

• 
  Karl Marksning iqsodiy merosida klassik maktab g'oyalari asosiydir.
  
• 
  Tadqiqot uslubi boshqa olimlardan keskin farq qilmaydi,iqtisodiy jarayonlar siyosat va davlatga nisbatan ustuvor hisoblanadi.
  
• 
  U iqtisodchi sifatida bozorni kapital va jamg'arilishining kuchli vositasi sifatida biladi. Ammo bu jarayonni A.Smitdan boshqacharoq tahlil qiladi
  

Marksizm ta'limoti

• 
  Vujudga kelgan siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy sharoit va avvalgi davrdagi bir qancha iqtisodiy g'oyalar asosida, birinci navbatda klassik iqtisodiy maktab, utopik sotsilalizm ta'limotlari tufayli Marksizm shakllandi. Kapitalistiktizim , hozirgi Dave tili bilan aytganda, bozor iqtisodiyotining bekam-u kóst emasligi, uning ijobiy tomonlari bilan birga hal etilishi shart bólgan muammolarning ham mavjudligi yangi iqtisodiy talim paydo bólishiga turtki bóldi
  

Nemis tarixiy maktabining vujudga kelishi

• 
  XIX asrnibg ikkinchi yarmida Germaniya tarixiy maktabi vujudga keldi. Maktablar nafaqat tarixiy, balki ijtimoiy-tarixiy yónalishlarni óz ichiga olib, klassiklardan farq qilib, siyosiy iqtisod fanini tadqiqot mavzusiga iqtisodiy va noiqtisodiy omillarni kiritdilar, Shu bilan birga dastlabki tadqiqotchilar sifatida ijtimoiy iqtisodiy muammolarni turli xillarini ijtimoiy munosabatlarning umumiy yig'indisini kórib chiqdilar.
  

Fredrix List(1789-1846) g'oyalari

• 
  List Janubiy Germaniyaning Reydlingen shahrida boy hunarmand oilasida tug'ldi. U 30 yoshida Vyurtemberg parlanenti azosi bólib ózining keng demokratik islohotlarining dasturi bilan hukumatga murojat qildi. Bunday siyosiy chiqish Listga qarshi kuchlar shakllanishiga olib keldi. Natijada u 1825-yilda Germaniyani tark etib doimiy yashash uchun Amerikaga kóchib ketdi. Dastlab u fermerlik bilan shug'illandi va keyinchalik F.List Angliya sanoati bilan raqobat qiluvchi Germaniya va AQSh sanoat rivojlanish xususiyatlarini chuqir órganib, AQSh taraqqiyoti uchun iqtisodiy dasturini tayyorladi
  

Fredrix List g'oyalari

• 
  F.List ta'limotiga kóra; qiymatni ishlab ishlab chiqaruvchi kuchlar millarning ruhi (toj- taxtning meros bólib qolishi, huquq, sud, armiya, politsiya va h.k.z) yaratadi.
  
• 
  F.List Iqtisodiy fanni klassik maktabni, ayniqsa uning yirik namoyondasi bólgan Adam Smit iqtisodiyotini tanqid qiluvchi bólib faoliyat kórsatdi, lekin u klassik maktabni asosi bólgan qiymat va daromadlar nazariyasini mutlaqo tahrir qilmadi
  

http://hozir.org