Usmonova Shaxloning malaka ish taqdimoti Mavzu: Qushlar. Skleti, ichki va tashqi tuzilishi

Oyoq kamari skleti uch juft chanoq suyagidan tashkil topgan. Bu suyaklar umurtqa pag’onasining bel va dumg’oza bo’limlari hamda oldingi dum umurtqalari bilan xarakatsiz qo’shilib ketgan. Kaptar oyoqlarning skleti son, 2 boldir hamda ilik va barmoq suyaklaridan iborat. Ilik suyagi faqat qushlar uchun xos bo’lib bir necha mayda suyaklarning birikishidan xosil bo’ladi.

• Oyoq kamari skleti uch juft chanoq suyagidan tashkil topgan. Bu suyaklar umurtqa pag’onasining bel va dumg’oza bo’limlari hamda oldingi dum umurtqalari bilan xarakatsiz qo’shilib ketgan. Kaptar oyoqlarning skleti son, 2 boldir hamda ilik va barmoq suyaklaridan iborat. Ilik suyagi faqat qushlar uchun xos bo’lib bir necha mayda suyaklarning birikishidan xosil bo’ladi.
• Ilik suyagining pastki uchida barmoq suyaklari kelib tutashgan. Ilik suyagi qush tanasini erdan dast ko’tarib turadi va qo’nayotganda tanaga beriladigan zarbani kamaytiradi.

M u s k u l l a r i

• Bir juft katta ko’krak muskullari qushlar tanasidagi eng yirik muskullar hisoblanadi. Massasi boshqa barcha muskullarning massasiga teng bo’ladi. Ko’krak muskullarining bir uchi elka suyagiga, ikkinchi uchi ko’krak toj suyagiga birikadi. Katta ko’krak muskullari qisqarganda qanotlar tushuriladi. Bu muskullarning ostida joylashgan birinchi kuchsiz o’mrov muskullarning qisqartirish tufayli qanotlar ko’tariladi.
• Yaxshi rivojlangan oyoq muskullari qushlarning erda xarakatlanishida yordam beradi. Oyoq bug’imlari orqali paylar o’tgan. Paylar uchi barmoqlarga birikkan. Qush shohga qo’nganida bu paylar tortiladi va barmoqlar siqilib shoxni maxkam ushlab turadi. Shuning uchun qushlar daraxt shoxida bemalol o’tirishi va yiqilib tushmasdan uxlash mumkin.

IV. Guruhlarda ishlash “A q l i y x u j u m” asosida yangi mavzulari mustaxkamlash

• Guruhingiz nomidagi qushga ta’rif bering.
• Har bir guruxga savollar beriladi.
• 1. guruh. Qushlar qanday uchishga moslashgan?
• 2. guruh. Qushlarning skleti qanday qismlardan iborat?
• 3. guruh. Qushlarning qaysi muskullari yaxshi rivojlangan va ular qanday vazifani bajaradi?
• 4. guruh. Qushlarning bosh va qanot skleti qanday suyaklardan iborat.