Usmonlilar hukmronligi ostidagi arab davlatlari

XVI-XVII asrlarda arab mamlakatlari iqtisodiy hayotining xususiyatlari.

Janubiy Iroq va Misrning unumdor vodiylari, Suriya va Falastinning gullab-yashnagan vohalari turk feodallarini o'ziga tortdi. Nisbatan yirik hunarmandchilik va savdo markazlari sifatidagi ahamiyatini saqlab qolgan boy arab shaharlari ham xuddi shunday jozibali edi. Buyuk geografik kashfiyotlar asosiy jahon savdo yoʻllarining arab mamlakatlari orqali harakatlanishiga sabab boʻlgan boʻlsa-da, shunga qaramay, Eron va Hindistondan Gʻarbiy Yevropaga tovarlarning katta qismi Bagʻdod, Damashq, Halab va Qohira orqali oʻtgan. Tranzit savdoda Bag'dod savdo yo'lida darvoza vazifasini o'tagan Halab alohida o'rin egallagan.

• Iroq, Suriya, Misrdagi istilolar yakunlangach, turk hukumati bosib olingan hududlarni boshqarishni tartibga solish va ularning hokimiyatini mustahkamlashga qaratilgan bir qator chora-tadbirlarni amalga oshirdi. Eng unumdor yerlar Sulton mulkiga kiritilgan holda erlarni roʻyxatga olish ishlari olib borildi. Sulton hokimiyati yerlarni ro‘yxatga olishdan tashqari, soliqqa tortiladigan barcha xo‘jalik tarmoqlarining hisobini yuritgan. Aholini ro'yxatga olish natijalari maxsus kitoblarga - soliq miqdorini aniqlash uchun rasmiy hujjatlarga kiritildi.
• Maʼmuriy jihatdan arab mamlakatlari koʻp sonli viloyatlarga (pashaliklar yoki eyaletlarga) boʻlingan. Shunday qilib, Suriya uch viloyatga – Damashq, Halab va Tripoliga bo‘lindi. Iroqda Bag’dod, Basor va Mosul eyaletlari tashkil etildi. XVI asrda. Misr va boshqa bir qator arab mamlakatlari boʻysunishida salyonli eyaletlar (yaʼni xazinaga yillik toʻlovlar va Beylerbey apparatini taʼminlash uchun toʻlovlar) tuzildi.Misr alohida pashalikka boʻlindi.

Maʼmuriy jihatdan arab mamlakatlari koʻp sonli viloyatlarga (pashaliklar yoki eyaletlarga) boʻlingan. Shunday qilib, Suriya uch viloyatga – Damashq, Halab va Tripoliga bo‘lindi. Iroqda Bag’dod, Basor va Mosul eyaletlari tashkil etildi. XVI asrda. Misr va boshqa bir qator arab mamlakatlari boʻysunishida salyonli eyaletlar (yaʼni xazinaga yillik toʻlovlar va Beylerbey apparatini taʼminlash uchun toʻlovlar) tuzildi.Misr alohida pashalikka boʻlindi. Arabistonda pashaliklar Yamanda, Bahraynda yaratilgan. Akka pashaligi Falastinda tashkil etilgan.

• Maʼmuriy jihatdan arab mamlakatlari koʻp sonli viloyatlarga (pashaliklar yoki eyaletlarga) boʻlingan. Shunday qilib, Suriya uch viloyatga – Damashq, Halab va Tripoliga bo‘lindi. Iroqda Bag’dod, Basor va Mosul eyaletlari tashkil etildi. XVI asrda. Misr va boshqa bir qator arab mamlakatlari boʻysunishida salyonli eyaletlar (yaʼni xazinaga yillik toʻlovlar va Beylerbey apparatini taʼminlash uchun toʻlovlar) tuzildi.Misr alohida pashalikka boʻlindi. Arabistonda pashaliklar Yamanda, Bahraynda yaratilgan. Akka pashaligi Falastinda tashkil etilgan.
• Har bir viloyatning boshida valiy (gubernatorlar) yoki posho unvoniga ega turk hukmdorlari turgan. Poshsholar ham ma'muriy hokimiyatni, ham bosh qo'mondonlik funktsiyalarini amalga oshirdilar. Poshsholar ixtiyorida mahalliy yordamchi otryadlar, shuningdek, muntazam Sulton qo'shinlarining bir qismi bo'lgan. Masalan, Bag’dod eyaletida 12 mingga yaqin yangicha va boshqa askar turli qal’alarda joylashgan bo’lsa, Bag’dod poshosi ixtiyorida yana 3 ming nafar qurolli askar bo’lgan.