Усмонхон алимов

«Афвни 
(қабул қилиб)
олинг, яхшиликка бую ринг, 
жоҳиллардан эса юз ўгиринг!»
(Аъроф, 199)
.
Аллоҳнинг каломи ўқилганида у тўхтади.
“Сабаби нузул”да келади. Мусаттаҳ исмли киши Абу 
Бакрга (розияллоҳу анҳу) холавачча эди. У му но фиқ лар 
ифк ҳодисасида Ойша онамиз (розияллоҳу анҳо) об­
рў ларини тушириш учун тарқатган миш­миш туфай
­
ли тақво қилмади. Мусаттаҳ шу ўринда Ислом ҳақини, 
яқинлик ва ўзаро бирдамлик ҳақини унутди. Абу Бакр­
нинг (розияллоҳу анҳу) жаҳлини чиқарди ва ўртадаги 
яқинликни узиш учун борди­келди қилмас ликка қасам 
ичди. Шунда бу оят нозил бўлди:
ﮂ ﮁ ﮀ ﭿ ﭾ ﭽ ﭼ ﭻ ﭺ ﭹ ﭸ
ﮏ ﮎ ﮍ ﮌ ﮋ ﮊﮉ ﮈ ﮇﮆ ﮅ ﮄ ﮃ
ﮕ ﮔ ﮓ ﮒ ﮑﮐ
«Сизлардан фазилат ва кенг мол-мулк эгалари 
қариндошларга, мискинларга ва муҳожирларга Ал-
лоҳ йўлида эҳсон қилмасликка қасам ичмасин, бал-
ки уларни афв қилиб, кечирсинлар! Аллоҳ сиз ларни 
мағфират қилишини истамайсизми?! Аллоҳ мағ-
фиратли ва раҳмлидир»
(Нур, 22)
.
Шундан сўнг Абу Бакр уни кечирди, қучоғига олди ва
“Аллоҳ мени мағфират қилишини яхши кўра ман”, деб 
аввалгидек ҳадялар бера бошлади.
Саҳобаларнинг бу хулқлари қанчалар ибратли, улуғ 
бўлган. Улардан ўрнак олиб ҳалимликни, мурув ват пе­
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

299
шаликни фарзандларимизга ҳам сингдирсак, унинг ме
­
васи қанчалар тотли бўлар эди.
Имом Абу Довуд Расулуллоҳдан (соллаллоҳу алай ­
ҳи ва саллам) ривоят қилади: У зот: “Ким қодир бў ла ту­
риб ғазабини ютса, қиёмат куни Аллоҳ халойиқ ичида 
чақиради, ҳатто, “ҳури айн”дан танлаш ихтиёри берила
­
ди”, дедилар.
Табароний Уббод ибн Сомитдан ривоят қилади.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сиз ларга 
нима билан Аллоҳ биноларни баланд ва дара жаларини 
юқори қилишининг хабарини берай ми?” дедилар. Улар: 
“Ҳа, эй Аллоҳнинг расули”, деди лар. Шунда у зот (алай­
ҳиссалом): “Сенга жоҳиллик қил ганга ҳалим бўл, зулм 
қилганни афв қил, сенга бер маганга бергин ва сендан 
узилганга боғлан”, дедилар.
Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўр сат-
малари ва ибратли хулқлари инсоннинг улуғ дара жа га 
кўтарилишига сабаб бўлади. У кишининг кўр сатмаларига 
кўра, ўч олишга кучи ета туриб афв қилган кишига қиё-
матда ҳурлардан танлаш ихтиёри берилиши жуда катта 
мукофотдир.