Усмонхон алимов

Эҳтимол,
(масхара қилинган аёл лар) 
улар-
дан яхшироқ бўлса. Ўзларингизни
(бир­бир ла рин гиз­
ни) 
мазах қилманг ва бир-бир ла рин гизни ла қаб лар 
билан атаманг! Имондан кейин фо сиқ лик но ми 
нақадар ёмондир! Кимлар тавба қил маса, бас, ай нан 
ўшалар
(гуноҳ ишлар билан ўзла рига нис ба тан) 
зулм 
қилувчилардир»
(
11-оят)
.
Фарзандга Пайғамбаримизнинг (соллаллоҳу алай ҳи 
ва саллам) гўзал ахлоқларидан таълим бериш унда ги ға­
забни даволашда энг яхши таъсир қиладиган дори дир. 
Ғазабни босишда қуйидагилар тавсия эти лади:
Ғазаб келганида ҳолатни ўзгартириш.
Имом Аҳ­
мад ва бошқалар ривоят қилади. Расулуллоҳ (сол лал лоҳу 
алайҳи ва саллам): “Биронтангиз ғазаблансангиз, тик 
турган бўлса, ўтирсин, агар ундан ғазаб кетмаса, ётиб ол­
син”, дедилар.
Ғазаб келганида таҳорат олиш.
Имом Абу Довуд 
ривоят қилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал­
лам): “Ғазаб шайтондан, шайтон оловдан яратил ган. 
Албатта, сув оловни ўчиради. Агар бирортангиз ғазаб 
қилса, бас, таҳорат олсин”, дедилар.
Ғазаб келганида сукут сақлаш.
Имом Аҳмад риво­
ят қилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал лам): 
“Бирортангиз ғазабланса, бас, сукут сақласин”, дедилар.
www.muslim.uz

---

282
Оилада фарзанд тарбияси
“Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожим” 
(та ъ­
ав вуз)
ни айтиш.
“Саҳиҳи Муслим” китобида кел ти ри­
лади. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва сал лам) ҳу­
зурларида икки киши ўзаро ҳақоратлашиб қол ди. Бири­
нинг юзлари қизариб, ғазаб билан соҳибини ҳақорат қил­
ди. Шунда Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) 
«Мен бир сўзни биламан, агар уни – “аъузубиллаҳи ми
­
наш шайтонир рожим”ни айтса, ғазаби кетади», дедилар.
Шундай экан, ота­оналар, мураббийлар фар занд лар­
га ва шогирдларга Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи 
ва саллам) ғазабни кетказиш ва енгиллатиш борасида
­
ги шу васиятларига кўра одоб беришлари лозим, токи 
улар тезда ҳалимлик, бардошлилик касб этсинлар, ғазаб­
ланганида ўзини тутишга одатлан синлар. Мураббийлар 
ғазабланган кишининг кўзлари чақчайиб, қон томирла
­
ри шишиб, ҳунук қиёфага ки риши ва овози баланд кў­
тарилишини тасвирлаш билан фарзандларга ғазабнинг 
ёқимсизлигини, жирканч ли гини билдиришлари зарур. 
Шунингдек, болаларни ғазабнинг офатлари, хатарлари ва 
жирканч оқибатларидан ҳам огоҳ этиш керак.
Ғазабнинг кўринишларидан огоҳ этиш ва ёмон ли ги­
ни тушунтириш жамият тарбияси ва нафс муо ла жаси 
учун Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўр сат­
ган йўлдир.
Имом Аҳмад Расулуллоҳдан (соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам) ривоят қилади. У зот: “Огоҳ бўлинг, албатта, 
ғазаб одам фарзанди қалбида ёнадиган чўғ дир, унинг 
қон томири шишганига ва кўзлари қизар ганига қара­
май сизми? Ким шуларнинг бирини (ўзида) сезса, бас, 
ерга (ўтирсин)”, дедилар.
Хулоса қилиб айтсак, ота­она, мураббийлар фар занд­
ларини ёшлигиданоқ ғазабнинг турли сабаб ла ридан 
узоқ лаштириб, уни даволаш ва тинчлантиришда Пайғам­
ба римиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) йўл ла ри ни тут
­
салар, шубҳасиз, фарзандлар ҳалим, бар дош ли, нафсини 
тиядиган бўлиб улғаядилар.
www.muslim.uz

---