Usmonaliyeva (jamoliddinova) gulruxsor imomiddin


I.2. NUTQ О ‘STIRISH BORASIDA DIDAKTIK TAMOYILLAR



Download 117,5 Kb.
bet3/7
Sana28.06.2022
Hajmi117,5 Kb.
#715682
1   2   3   4   5   6   7
I.2. NUTQ О ‘STIRISH BORASIDA DIDAKTIK TAMOYILLAR
«Ilk qadam» tayanch dasturi yangi takomillashtirilgan dasturning maqsad, vazifasi bugungi Davlat va jamiyat boshqaruvining erkinlashuvi sharoitida, fuqarolik jamiyatining bo‘lg‘usi shaxslarini barkamol qilib kamolga yetkazishga bo‘lgan talab va ehtiyojini qondirish maktabgacha yoshdagi bolalarni yangi Davlat talablari asosida tarbiyalashga qaratilgan.
Dastur mazmuni bolalarda ilk bora milliy o‘zlikni anglash tuyg‘usini shakllantirish, milliy urf-odatlar, milliy va umummilliy qadriyatlarga hurmat-ehtiromm kuchaytirish maqsadini ko‘zda tutadi.
«Ilk qadam» tayanch dasturi bugungi kunda maktabgacha ta’lim sohasining barcha yo‘nalishlari ushbu me’yoriy hujjatlar bilan ta’minlandi «Ilk qadam» yangi tayanch dasturi yaxlit holatda yangi tamoillashtirilgan tayanch dasturi maktabgacha yoshdagi bolalarga 4 yo‘nalish 3 bosqichda ta’lim-tarbiya berish maqsadini ko‘zda tutgan:
1. Jismoniy rivojlantirish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena.
2. Ijtimoiy-hissiy rivojlantirish.
3. Nutq, o‘qish, savodga tayyorgarlik.
4. Bilish jarayoni, atrof-olam to‘g‘risidagi bilimlarga ega bo‘lish
va uni anglash.
«Ilk qadam» tayanch dasturi zamonaviy pedagogik-psixologik tadqiqotlar uch yoshgacha bo‘lgan davr, uch yoshdan besh yoshgacha va besh yoshdan yetti yoshgacha bo‘lgan bolalar psixik va yosh xususiyatiga ko‘ra bir-biriga yaqinligini ilmiy asoslagan. Tahlillarga tayanib, yangi dasturda tug‘ilgandan 24 oygacha bo‘lgan rivojlanish davrlari (ilk yosh) oylar kesimida, I kichik (2-3 yosh), II kichik (3-4 yosh), o‘rta (4-5 yosh), katta (5-6 yosh), maktabga tayyorlov (6-7 yosh) qilib belgilandi.
Tug‘ilgandan yetti yoshgacha bo‘lgan davrlaming xususiyatlari tavsifi har bir yosh davr ta’lim-tarbiyasiga qo‘yiladigan talablar yoritilgan bandlar boshiga joylashtirildi. Bu dasturdan foydalanishda har bir yosh davr, uning o‘ziga xos xususiyatlariga taalluqli m a’lumotlar bilan yaxlit bir bandda tanishib chiqish imkoni mavjud.
«Ilk qadam» yangi tayanch dasturida jismoniy rivojlanish, salomatlik, madaniy-gigiyenik malakalar yo‘nalishi bo‘yicha asosiy harakatlar alohida yoritildi va ular quyidagicha tartiblandi:
Asosiy harakatlarga doir mashqlar; (Yurish, yugurish, sakrash, dumalatish, irg‘itish, ilib olish, emaklash, tirmashish, muvozanatni saqlash, velosiped haydash).
«Ilk qadam» tayanch dasturida umumrivojlantiruvchi mashqlarga oid: (Yirik motorikani rivojlantirish, mayda qo‘l motorikasini rivojlantirish, sensomotorikani rivojlantirish bo‘limlari alohida yoritildi.
(«Sensomotorika» - senso va motor so‘zlarining birgalikdagi ifodasi bo‘lib, lotincha «sensus» - sezish, «motor» - harakat, birgalikda nozik harakatlami sezish ma’nosida qo‘llanadi).

  • Oyoq uchun mashqlar;

  • Gavda uchun rivojlantimvchi mashqlar;

  • Chiniqtirish va sog‘lomlashtirish;

  • Ertalabki badantarfriya;

  • Saflanish va qayta saflanish;

  • Sport mashqlari;

  • Raqs mashqlari;

  • Harakatli o‘yinlar.

«Ilk qadam» yangi tayanch dasturida ta’limiy, voqeaband-ijroli,
harakatli, teatrlashtirilgan о‘yin faoliyatlarini har bir yosh bosqichi
uchun alohida « O‘yin « bandida mustaqil bayon etish ko‘zda tutilgan.
Madaniy-gigiyenik malakalar alohida bandlarda yoritilgan:
taxminiy kun tartibi;
uxlash gigiyenasi;
shaxsiy gigiyena;
ovqatlanish gigiyenasi;
madaniy-gigiyenik ko‘nikmalami egallash va o‘z-o‘ziga xizmat
qilish;
o'ziga xos gigiyena;
shikastlanishning oldini olish bandlari.
«Ilk qadam» tayanch dasturida ijtimoiy-hissiy rivojlanish vazifasi
mustaqil yo‘nalish sifatida dasturga ilk bor kiritildi. Uning maqsadi
bolada milliy o‘zlikni anglash, o‘zi va o‘zgalar shaxsini hurmat qi63
lish, his-tuyg‘ulami ifodalash, kattalar va tengdoshlari bilan muloqotda milliy qadriyatlarimizga xos muomala odobiga tayanishni
tarbiyalashdir.
Bu bolaning ijtimoiy hayotga moslashuvi bilan bog‘liq bo‘lib,
bo‘Ig‘usi barkamol shaxs ega bo‘lishi zarur boigan fazilatlarni tarbiyalashda poydevor bo‘lib xizmat qiladi.
«Ilk qadam» tayanch dasturida ijtimoiy-hissiy rivojlanish yo‘nalishi:
Ijtimoiy rivojlantirish (kattalar va tengdoshlari bilan muloqot);
Hissiy rivoj lanish (bolaning «men» konsepsiyasi va his-tuyg‘ularini
ifodalashi)ni o‘z ichiga olgan. Yangi dasturda nutq, o‘qish va savodga
tayyorlash yo‘nalishi alohida, keng ochib berilgan. Ular quyidagicha
tartiblangan:
Nutq (Uning ekspressiv va impressiv muloqot turlari).
O`qish va savodga tayyorlash:
Badiiy adabiyot bilan tanishtirish.
Bunda ilk bora bolani harflar bilan tanishtirish, bo‘g‘inlab o‘qish va o‘z ismini bosma harflarda yozish vazifasi kiritilgan.
«Ilk qadam» tayanch dasturida bilish jarayoni, atrof olam to‘g‘risidagi bilimga ega bo‘lish va uni anglash yo‘nalishiga quyidagilar:
elementar matematik tasavvurlar (Son va sanoq, kattalik, geometric shakllar, tevarak atrofda mo‘ljal olish, vaqtni chamalash, qurish-yasash, ta’limiy o‘yin va mashqlar);
atrof olam to‘g‘risidagi bilimga ega bo‘lish va uni anglash (Ona Vatan va tevarak atrof, buyuk siymolar, kattalar mehnati, transport vositasi, buyumlar haqida bilimlar, jonli va jonsiz tabiat, yer kurrasi to‘g‘risida tasawur);
tasviriy faoliyat;
musiqa;
o‘yin faoliyati (ta’limiy, harakatli, voqeaband-ijroli, teatrlashtirilgan o‘yinlar) keng yoritilgan.
«Ilk qadam» tayanch dasturining maqsadi» Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan davlat talablari»ning bajarilishiga erishishdan, ya’ni maktabga jismonan sog‘lom, aqlan va ma’nan yetuk, jamiyatning turli a’zolari bilan muloqotda bo‘la oladigan, borliqni aniq idrok etadigan, hayotga ijtimoiy jihatdan moslashuvchi, Umummilliy qadriyatlarimizni qadrlaydigan, shuningdek, mustaqil ongli yashaydigan bolani tayyorlashdan iborat.
«Ilk qadam» tayanch dasturining vazifasi bolalarni jismoniy, aqliy hamda ijtimoiy-hissiy jihatdan kamol toptirish va ulaming sog‘lig‘ini muhofaza qilish; bolalarning erkin fikrlash, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish, axloqiy va ma’naviy jihatdan barkamol, shuningdek, kelajakda mustaqil va ongli yashaydigan komil insonlar etib voyaga yetkazish uchun shart-sharoitlar yaratishdan iboratdir.
Dasturda bolalarni rivojlantirish va maktabga tayyorlash davri shartli ravishda quyidagi bosqichlarga bo‘linadi:
Go‘daklik (1 yoshgacha)
- ilk yosh (1-2 yosh)
- ilk yosh (2-3 yosh)
- kichik yosh (3-4 yosh)
- o‘rta yosh (4—5 yosh)
- katta yosh (5-6 yosh)
- maktabga tayyorlov davri (6-7 yosh)
Dastuming tuzilmasi:
1. Bolalarning rivojlanish xususiyatlari.
2. Jismoniy rivojlanish.
3. Mashg‘ulotlar jadvali (haftalik, oylik, 1-yarim, 2-yarim yillikvajami).
4. Ijtimoiy-hissiy rivojlanish.
5. Nutq, о‘qish va savodga tayyorgarlik.
6. Bilish jarayoni: atrof olam to‘g‘risidagi bilimga ega bo‘lish
va uni anglash.



Download 117,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish