Uslubiy majmua

Insonning paydo bo„lishi va evolyusiyasi.
Inson faol asos sifatida o‗z shakllanish 
jarayonining ilk bosqichlaridanoq o‗zini qurshagan muhitga o‗zgartiruvchi ta‘sir ko‗rsata 
boshladi. Arxeologik qazishlarning natijalari va antropologik tadqiqotlar «aqlli odam» mehnat 
qurollari yasab, nafaqat tabiat va uning predmetlaridan foydalangan, balki uni o‗z manfaatlari 
yo‗lida o‗zgartirishga harakat qilganligi 2-4 million yil muqaddam yuz berganini ko‗rsatadi. 
Inson o‗zini qurshagan dunyoga bungacha tabiatda mavjud bo‗lmagan predmetlarni olib kira 
boshladi. Avvaliga bu mehnat, ro‗zg‗or va turar joy predmetlari edi. So‗ngra ariqlar, to‗g‗onlar, 
binolar, inshootlar va inson faoliyatining shunga o‗xshash natijalari paydo bo‗ldi. 
Endilikda, uchinchi ming yillikda inson butun sayyora bo‗ylab joylashib, o‗zining 
o‗zgartiruvchi imkoniyatlarini ko‗p karra ko‗paytirib, tabiatda ilgari hech qachon mavjud 
bo‗lmagan yangi narsalar va hodisalarning katta bir dunyosini yaratdi. U shiddat bilan, shaharlar 
va aholi yashaydigan joylar, sanoat korxonalari va texnik qurilmalar, yo‗llar, mashinalar, 
aerodromlar va shu kabilardan iborat infratuzilma tarmog‗ini yaratib, Erning tabiiy shakl-
shamoyilini tanib bo‗lmaydigan darajada o‗zgartirdi. Bularning barchasi ham jonsiz tabiatdir, 
ammo inson tomonidan yaratilgani bois, u tabiiy emas, balki sun‘iy xususiyat kasb etadi. SHu 
bois, u tadrijiy rivojlanadigan, insonning xohish-istagi va aralashuvidan qat‘iy nazar mavjud 
bo‗lgan «birlamchi» tabiatdan farqli o‗laroq, «ikklamchi tabiat» sifatida talqin qilinadi.