Uslubiy majmua

Falsafaning madaniy funksiyasi
odamlar dunyoqarashini kengaytirish, ularda bilishga 
qiziqish uyg‗otish, nazariy fikrlash madaniyatini shakllantirish va rivojlantirish orqali namoyon 
bo‗ladi. U dunyoni o‗zlashtirish va bilishning universal shakli sifatida, insoniyatning eng yaxshi 
yutuqlarini o‗zida mujassamlashtiradi va ularni butun insoniyat mulkiga aylantiradi. Turli 
mamlakatlar va xalqlarning falsafa tarixini o‗rganish ularning o‗tmishdagi va hozirgi 
madaniyatini yaxshiroq tushunish imkonini beradi, g‗oyalar almashinuvi va madaniy 
an‘analarning o‗zaro ta‘siriga ko‗maklashadiki, bu madaniy meros bilan uzviy bog‗liq bo‗lgan 
ko‗pgina muammolarni echishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Falsafaning aksiologik funksiyasi
hayotning ma‘nosi, o‗lim va umrboqiylik 
masalalarini kun tartibiga qo‗yish, u yoki bu harakat, voqea, hodisaga ―yaxshi‖, ―yomon‖, 
―muhim‖, ―foydali‖, ―foydasiz‖ kategoriyalari bilan baho berish orqali– aksiologik (yunon. axia 
- qadriyat) funksiyani bajaradi. U uzoq muddatli tendensiyalarni qisqa muddatli tendensiyalardan 
farqlash, yuzaki jarayonlarni fundamental jarayonlardan, muhim narsalar va hodisalarni ikkinchi 
darajali narsalar va hodisalardan ajratish orqali insonning qadriyatlarga munosabati bilan uzviy 
bog‗liq bo‗lgan tegishli ehtiyojlarini shakllantiradi. SHu tariqa insonning muayyan qadriyatlari, 
mo‗ljallari va ustuvorliklari belgilanadi, ya‘ni tegishli qadriyatlar tizimi tarkib topadi. Bu tizim 
odamlarning muhim xususiyati hisoblanadi, ularning hayotga munosabatini aks ettiradi va 
jamiyatdagi xulq-atvorini ko‗p jihatdan belgilaydi.
Falsafaning axloqiy funksiyasi
odamlar xulq-atvori va u yoki bu jamiyatda yuzaga 
keluvchi munosabatlar bilan bog‗liq. Bunda, masalan, axloqiy qadriyatlar, ularning tabiati, 
asoslari va jamiyatdagi amaliy roli falsafaning tadqiqot predmeti hisoblanadiki, bu jamiyatda 
yuzaga keladigan va tabiiy yo‗l bilan, ya‘ni real hayot amaliyotida o‗rnatiladigan me‘yorlar va 
qoidalarga sezilarli darajada ta‘sir ko‗rsatadi. Bunday me‘yorlar ijtimoiy munosabatlarni tartibga 
soluvchi muhim dastak hisoblanadi va odamlarning o‗zaro aloqalari, ularning munosabatlari va 
o‗zaro til topish darajasida namoyon bo‗ladi. Xulosa qilib aytish mumkinki, falsafa doimo 
axloqda, jamiyatning barcha a‘zolari xulq-atvorida namoyon bo‗ladi va shu tariqa yana bir 
muhim funksiya – axloqiy funksiyani bajaradi.