Услубий мажмуа асосида тайѐрланди. Т 2012

3.2. Минтақани ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш режаларини 
мувофиқлаштириш ва уларнинг бажарилишини ташкил этиш
чора-тадбирлари 
 
Минтақанинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишини режалаштиришда 
давлат корхоналарининг манфаатларини минтақа иқтисодий манфаатлари 
билан мувофиқ тарзда олиб бориш керак. Корхоналарнинг давлат тасарруфидан 
чиқиши уларнинг иқтисодий мустақиллигини кенгайтиради. Мустақил 
корхоналарнинг 
фаолиятларини 
мувофиқ 
олиб 
бориш 
минтақавий 
самарадорликнинг оширилишига таъсир этади. Минтақавий режалаштириш 
ташкилотлари иқтисодий жиҳатдан мустақил корхоналарнинг фаолиятларини 
мувофиқлаштириш ва тартибга солиш ваколатларига эгадир. Уларнинг шу каби 
ваколатлари «Маҳаллий ўзини–ўзи бошқариш ва халқ депутатлари маҳаллий 
кенгашлари тўғрисида» ги қонунда кўрсатиб берилган. 
Тармоқлар ва 
минтақани режалаштириш ташкилотларининг баланс
ҳисоб-китобларини 
бажаради. Бунинг учун моддий, меҳнат ва молиявий баланслар тузилади. 
Режалаштириш қуйидаги босқичларда олиб борилади: 
1. Ўтган бир неча йиллар иқтисодий жиҳатдан таҳлил қилиниб йўл 
қўйилган камчиликлар, резервлар ва иқтисодий самарадорликни ошириш 
омиллари аниқланади. Бу ишлар режалаштириш ташкилотлари томонидан 
бажарилади. Таҳлил якунлари натижаси бўйича юқори умум режалаштириш 
ташкилотларига таклифлар, тавсиялар ва ташаббусли мулоҳазалар берилади. 
2. Барча қуйи ташкилотларда аниқланган таклиф ва тавсиялар 
умумлаштирилади ва тегишли қарор қабул қилинади. 
3. Кенг кўламдаги режа ҳисоб-китоблари бажарилади. Режа ҳисоб-
китобларини бажариш учун барча режалаштириш ташкилотларига умумий йўл-
йўриқ, услубиѐт, ҳисоб-китобларни бажариш тартиби, вақти берилади.
 
Режаларнинг бажарилишини таъминлаш учун иқтисодий, ҳуқуқий ва 
ташкилий механизмлардан фойдаланилади. Иқтисодий механизм ишлаб 
чиқаришни рағбатлантиришга кучли таъсир этади. Иқтисодиѐтда энг кучли 
таъсир этувчи механизмларга-баҳо, молия, кредит ва иқтисодий бошқариш 
механизмлари киради. 
Назорат ишлари қуйидаги талабларга жавоб бериши лозим: 
1. Назорат ўз вақтида ўтказилиши. 
2. Назоратни белгиланган режа асосида ташкил этиш. 
3. Назорат комплекс тарзда бўлиши лозим. Режаларнинг бажарилишини 
таъминлаш ишлари билан умумрежалаштириш ва бошқариш ташкилотларидан 
ташқари банклар, молия бўлимлари, давлатнинг ҳуқуқий ташкилотлари 
шуғулланади. 

---

29 
Таянч иборалар 
Минтақавий ҳокимият. Минтақа иқтисодиѐтини ташкил этадиган барча 
тузилмалар. Минтақада ижтимоий ва иқтисодий ривожланиш масалалари. 
Иқтисодиѐт ва статистика минтақавий органлари. Вилоят макроиқтисод ва 
статистика бош бошқармаси. Тармоқлар ва минтақани режалаштириш 
ташкилотларининг баланс ҳисоб-китоблари. Режалаштириш.