Услубий қЎлланма фарғона – 020 Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги

ЎҚИТУВЧИЛАРНИНГ ИШ ВАҚТИ ҚАНДАЙ ҲИСОБЛАНАДИ?
#Савол


Mактабларда асосий ўқитувчилар дарс машғулотини ўтказиб бўлгандан кейин мактабда бошқа турдаги ишларни ( тугарак, навбатчилик, ёки педагогик юкламада белгиланган бошқа ишларни) бажариши ҳақида юўриқнома борми? Aксарият мактабларда дарс бўлмаган куни ўқитувчи келмайди. Ўқитувчи неча соат мактабда бўлиши керак ёки фақат дарс вақтидами?
#Жавоб

Ўқитувчилар иш вақтини ҳисобга олиб бориш ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари томонидан, у ишда бўлмаган ҳолларда маънавий-маърифий ишлар бўйича директор ўринбосари томонидан амалга оширилади.

Ўқитувчининг педагогик юкламасининг бажарилишини ҳисобга олиш ҳар куни ишга келиш ва кетиш журнали орқали юритилади ҳамда ҳар ойлик иш вақтини ҳисобга олиш табелида акс эттирилади, унда қуйидагилар кўрсатилади:

✅амалда бажарилган ўқув соатлари (дарс соати сони); ✅педагогик иш соатлари;

✅барча бажарилган соатлар, яъни жами ўқув ва педагогик соатлар йиғиндиси. Ўқитувчиларнинг ишга келиши ва кетиши шнурланган ва рақамланган журналга

ўқитувчилар томонидан қайд қилинади ҳамда уларнинг шахсий имзоси билан тасдикданади. Ўқитувчи мактабдан ташқарида педагогик фаолият олиб борса, ўқув ишлари бўйича

директор ўринбосари мазкур ўқитувчининг ўрнига имзо қўяди. Ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари журналда қайд этилган ёзувлар асосида ишланган иш вақтини ҳисобга олиб табелини ёзади (тўлдиради). Бажарилмаган ўқув (дарс) соатлари ва тегишли педагогик соатлар ўқитувчининг шахсий иш режасига асосан амалдаги қонунчилик доирасида таълим муассасаси касаба уюшмаси билан келишган ҳолда расмийлаштирилади, табелга киритилмайди ва ҳақ тўланмайди.

Ўқитувчи неча соат мактабда бўлиши керак ёки фақат дарс вақтидами?

Агар юқори синф ўқитувчисининг ҳафталик дарс юкламаси 20 соат қилиб белгиланган бўлса, Вазирлар Маҳкамасининг 2005 йил 21 декабрдаги 275-сонли қарорига мувофиқ, ўқитувчининг ҳафталик иш юкламаси ҳар бир ўқув соатини 0,8 коэффициентга кўпайтириш натижасида 16 соат қўшиш орқали 36 соат қилиб белгиланган.

Шунга мувофиқ ўқитувчи дақиқа ҳисобида 900 ёки 15 (астрономик) соат ўқувчилар билан ишласа, қолган 21 соатни иш юкламасида белгиланган бошқа вазифалар ҳамда мактаб раҳбарияти берган топшириқларни бажаришга сарфлаши лозим. Меҳнат кодексининг 115-моддасига кўра, ходим учун иш вақтининг нормал муддати ҳафтасига қирқ соатдан ортиқ бўлиши мумкин эмас.

201
Олти кунлик иш ҳафтасида ҳар кунги ишнинг муддати етти соатдан, беш кунлик иш ҳафтасида эса саккиз соатдан ортиб кетмаслиги лозим. Шундай келиб чиқиб, ходимни саккиз соатдан ортиқ ишлатиш мумкин эмас. Бу меҳнатга мажбурлаш ҳисобланади ва айбдор шахслар маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг тегишли моддаларига асосан жавобгарликка тортилади.

Албатта, иш ҳажмининг ортиши ёки муҳим топшириқлар ижросини кечиктириб бўлмаслигини инобатга олиб, иш берувчи асосий иш вақтидан ташқари қўшимча иш вақтида ҳам ходимнинг розилиги билан уни ишга жалб қилиши мумкин. Бунда қўшимча ишлаган иш вақти учун икки ҳисса иш ҳақи тўланиши лозим. Бу вақт қонун ҳужжатларига мувофиқ йилига 120 соатдан ошмаслиги керак.

“175-СОНЛИ ҚАРОР” ЎЗ КУЧИНИ ЙЎҚОТГАНМИ?

#Савол


Биз, ***** тумани ММИБДЎлари “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлиги фаолиятини тўлиқ йўлга қўйиш ва ҳужжатларини тайёрлаш юзасидан бир тўхтамга келолмаяпмиз чунки яқинда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Баркамол авлодни тарбиялашда оила институти ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг таълим муассасалари билан ўзаро ҳамкорлигини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 2012 йил 19 июндаги 175-сон қарори ўз кучини йўқотгани ҳақида эшитдик.


Лекин бу ҳақидаги буйруқни тополмадик. Туманимиз халқ таълими бўлими ҳам топиб беролмади. Сизлардан илтимос шу масалага ойдинлик киритиб беринглар. Жавоб учун раҳмат.


#Жавоб

Сизларга ушбу маълумот бироз нотўғри талқин қилган ҳолда етказилган деб ҳисоблаймиз. Шуни билиб олиш лозимки, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Баркамол авлодни тарбиялашда оила институти ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг таълим муассасалари билан ўзаро ҳамкорлигини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 2012 йил 19 июндаги 175-сон қарори ўз кучини йўқотмаган.

Лекин, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2012 йил 19 июндаги 175-сон қарорига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирининг 2019 йил 7 февраль кунги 46-сонли буйруғи билан Халқ таълими вазирлиги ҳузуридаги “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлиги Жамоат кенгаши тўғрисидаги янги Низом тасдиқланган. Шу билан бирга умумтаълим мактаблари ҳузуридаги “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлик жамоат кенгашларининг намунавий таркиби ҳам тасдиқланган. Шунинг учун барча ММИБДЎларга 2019-2020 ўқув йилида “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлиги фаолиятини шу янги Низомга мувофиқ юритишни тавсия этамиз.

Умумтаълим муассасалари ҳузуридаги “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлиги Жамоат кенгашини ҳам Халқ таълими вазирлиги томонидан тасдиқланган намунавий таркибда тузиш лозим. Янги нозомга мувофиқ “Оила-маҳалла-таълим муассасаси” ҳамкорлиги Жамоат кенгаши қуйидагича белгиланган:

1. 
   Умумтаълим мактаби директори – жамоат кенгаши раиси
   
2. 
   Маҳалла фуқаролар йиғини раиси – жамоат кенгаши ҳамраиси
   
3. 
   Оилавий поликлиника шифокори
   
4. 
   Худудий профилактика инспектори
   

5. 
   Маҳалла фуқаролар йиғинининг Хотин-қизлар билан ишлаш ва оилаларда маънавий-ахлоқий қадриятларни мустаҳкамлаш бўйича мутахассиси
   

6. 
   Маънавий-маърифий ишлар бўйича директор ўринбосари
   
7. 
   Мактаб психологи
   
8. 
   Тажрибали синф раҳбари
   
9. 
   Кузатув кенгаши раиси
   
10. 
    Маҳалладаги обрў-эътиборга эга бўлган отахон / онахон
    
11. 
    Котиб (Ёшлар етакчиси)
    

202