Ушбу маърузалар матни таълим сощаси «Кимёвий технология ва биотехнология» йыналишларида бакалаврлар тайёрлаш учун «Органик, но



Download 2,29 Mb.
bet11/49
Sana24.02.2022
Hajmi2,29 Mb.
#222969
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   49
Bog'liq
OMKT ma'ruz a

Каталитик крекинг


Каталитик крекингда углеводородларнинг парчаланиши ион механизми бўйича бориб алюмосиликатлар катализаторлигида содир бўлади. Бу механизм эркин радикалли механизмдан оралиқ, мусбат зарядланган карбонатионларнинг ҳосил бўлиши билан фарқланади.


Карбокатионлар барқарор эмас, улар олефинга ва қисқа занжирли карбокатионга тезда парчаланади



ва ҳ.к.

Шунингдек, карбонатионлар эркин радикаллардан фарқли равишда осон изомерланади. Шунинг учун каталитик крекингда бензинли октанлар сонини оширувчи изопарафинлар сони юқори бўлади. Олефин ва нафтен молекулалари орасида водород атомларининг каталитик қайта тақсимланиши натижасида ароматланиш жараёни содир бўлиб, ароматик бирикмалар сони ортади.





 3СnH2n+2 +



Каталитик ва термик крекинг натижасида ҳосил бўлувчи газсимон моддаларнинг таркиби ҳам бир-биридан фарқланади. Каталитик крепингда углеводородларнинг парчаланиши беқарор бўлган СН3 ва С2Н5 тартибли карбокатионлар ҳосил қилиш орқали содир бўлганлиги учун газ ҳолида С3 ва С4 таркибли моддалар ҳосил бўлади ва термик крекинга нисбатан водород миқдори юқори бўлади.


Пиролиз ва крекинг технологик жараёнлари


Пиролиз — эндотермик жараён бўлиб жуда катта энергия сарф қилувчи технологиядир. Шунингдек, пиролиз натижасида ҳосил бўлувчи газлар ҳароратини пасайтириш ёки уларни суюқ ҳолга келтириш ҳам машаққатли меҳнат талаб этади. Нефт маҳсулотларини пиролиз қилишни бир неча усуллари мавжуд. Булардан саноатда кенг тарқалгани ташқи қиздириш йўли билан пиролизлаш усулидир. Асосий реакцион аппарат трубали печдан иборат бўлиб, ундан нефтни қайта ишлаш ва нефт химиясининг бошқа соҳаларида ҳам фойдаланиш мумкин. Хомашё печга трубалар орқали киритилиб газ ёки суюқ ёқилғи билан қиздирилади. Хомашё ўта қизиб кетмаслиги учун 50% гача сув буғи аралаштирилади. Бундай печлар трубаларида аста-секин кокс йиғилганлиги учун вақти-вақти билан жараённи тўхтатишга тўғри келади.
Ҳозирги кунда ишлаб чиқариш қуввати паст бўлган печлар ўрнига, кучли агрегатлар қўлланилмоқда. Улар мукаммал тартибда ишлаши, хомашёларни тез қайта ишлаши ва юқори ҳарорат бера олиши билан олдингилардан фарқ қилади.
Замонавий бундай печлар 850-870С ҳароратда ишлаши, хомашё ҳаракатланувчи вертикал қувурларнинг ҳар икки томонидан қиздирилиши, ҳар бир корпусда бир неча иссиқлик камераларининг мавжудлиги, қиздиришнинг градиент усули қўлланилганлиги, ҳар бир бўлимда оптимал ҳароратни сақлаш имконияти борлиги туфайли пиролиз жараёни такомиллашган ва агрегатларни ишлаш қуввати кескин ортган. Бундай қувурли печларнинг йилига этилен ишлаб чиқариш қуввати 50 минг тонна ва ундан ҳам ортади.
Шундай замонавий қувурли пиролиз печлар схемаси қуйидаги расмда келтирилган.



Download 2,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish