Ушбу дастур, касб психологияси фанининг еришган ютуқлари, долзарб муаммоларини ҳисобга олган ҳолда тузилди

qat’iyat deb ataymiz.
Boshqa bir hollarda esa, motivlar kurashi uzoq, vaqtga «cho’zilib ketadi»
va qaror bajarilishiga ishonchsizlik hamda ikkilanishlar bilan qabul qilinadi.
Bu - qat’iyatsizlikdir. Masalan, o’rta maktabni tugatayotgan va tugatgan ba’zi
bir yoshlar qaysi institutga kirish masalasini juda tez hal qiladilar, boshqa
birlari bo’lsa juda uzoq vaqt ikkilanib o’ylab yuradilar. Qat’iyat, odatda,
jiddiylik vaziyatning engillanishi, mamnunlik tuyg’usini tug’dirsa,
qat’iyatsizlik esa ikkilanish hissi, jiddiylik tuyg’usi va alohida og’ir noaniq
holat bilan birga sodir bo’ladi.
Kundalik hayotimizda juda ko’p ongli irodaviy harakatlarimiz uzoq davom
etadigan va jiddiy tusdagi motivlar kurashisiz amalga oshirilaveradi. Bunday
hollarda biron qarorga kelish ilgaridan odat bo’lib qolgan bir tarzda yoki
belgilangan qoida asosida, yo bo’lmasa, mazkur qaror va harakatlarni ma’lum
turdagi xatti-harakatlarga rioya qilish tarzida amalga oshiriladi.
Bir marta qabul qilishgan qarorni keyinchalik o’zgartirish yoki boshqa yangi
qaror bilan almashtirish, yoki bo’lmasa, batamom bekor qilib yu-borish
subutsizlik deyiladi.
Qat’iy qaror qila olmaslik - kishi irodasi bo’shligining alomatidir.

---

82
82