"қурилиш механикаси ва иншоотлар зилзилабардошлиги" кафедраси

"қурилиш механикаси ва иншоотлар зилзилабардошлиги" кафедраси
"бино ва иншоотларни зилзиладан актив ҳимоя қилиш системалари" фанидан якуний назорат иши
Билет №1

1. Геометрик ўзгарувчан ва ўзгармас системалар.

2. Эркинлик даражаси ҳақида тушунча.
3. Актив ва пассив сейсмик ҳимоя қилиш тизимлари ҳамда уларнинг классификацияси.
4. Эркинлик даражаси бирга тенг бўлган системанинг эркин тебранма ҳаракати.
5. Масала: Эркинлик даражаси бирга тенг бўлган вертикал равишда жойлашган консол устуннинг учига тўпланган масса қўйилган. Консол устун учига ҳаракатига горизонтал йўналишда ишловчи қовушқоқ ишқаланишга эга демпфер ўрнатилган. Балканинг кўндаланг кесим юзаси тўртбурчак шаклда. Қаршилик кучининг тебраниш частотаси μ ҳамда балканинг хусусий тебраниш частотаси ω га тенг. Системанинг тебраниш даври ва амплитудаси топилсин. Берилган: b=0,4 м, h=0,4 м, h=6 м, μ/ω=0,2, E=250000 кгс/см², солиштирма оғирлиги γ=2200 кгс/м³. Бошланғич ҳолатда кўчиши нолга тенг бўлиб, тезлиги v₀=2 м/с га тенг.

Тузувчи: т.ф.ф.д., к.и.х. Ювмитов А.С.

Кафедра мудири: т.ф.н., доц. Шадманова З.С.

"Қурилиш механикаси ва иншоотлар зилзилабардошлиги" кафедраси
"Бино ва иншоотларни зилзиладан актив ҳимоя қилиш системалари" фанидан якуний назорат иши
Билет №2

1. Тарихий обидаларда қўлланилган антисейсмик чора-тадбирлар.

2. Сўнувчи тебранма ҳаракат ва унинг муҳандислик амалиётидаги ўрни.
3. Системанинг динамик кўрсаткичлари.
4. Қовушқоқ ишқаланишга эга демпферлар.
5. Масала: Эркинлик даражаси бирга тенг бўлган икки таянчда ётган статик аниқ балканинг ўртасига тўпланган масса қўйилган. Балка тўпланган массаси ҳаракатига вертикал йўналишда қовушқоқ ишқаланишга эга сўндиргич ўрнатилган. Балканинг кўндаланг кесим юзаси доирасимон шаклда. Қаршилик кучининг тебраниш частотаси μ ҳамда балканинг хусусий тебраниш частотаси ω га тенг. Системанинг P=Asinkt мажбурий тебранма ҳаракатида тебраниш даври ва амплитудаси топилсин. Системанинг тебраниш частотаси ва амплитуда қийматлари топилсин. Берилган: r=0,25 м, l=5 м, μ/ω=0,25, E=260000 кгс/см², солиштирма оғирлиги γ=2200 кгс/м³, A=2500 Н, k=4 рад/с. Бошланғич ҳолатда кўчиши нолга тенг бўлиб, тезлиги v₀=2,5 м/с га тенг.

Тузувчи: т.ф.ф.д., к.и.х. Ювмитов А.С.

Кафедра мудири: т.ф.н., доц. Шадманова З.С.