“Қурилиш конструкциялари”

Ёрдамчи тўсин баландлиги ва эни:
h  ( 1 .... 1 ) l = 1 * 6,3  40см

ёрд.т 12 20 ² 16
b _ёрдт  (0.3 ... 0.5) h_ёрд.т =0,5*40=20см
Ёрдамчи тўсинни 40х20см қабул қиламиз.

Тўсинли плиталарни тенг ёйилган юклар таъсирига ҳисоблаш учун ораёпмада эни b = 100 см га тенг бўлган, бош тўсинлар бўйича йўналган тасма ажратамиз. Бу ҳолатда ёрдамчи тўсинлар плита учун таянч ролини бажаради ва плита узлуксиз статик ноаниқ система деб қаралади. Ўрта плиталар учун ёрдамчи тўсинлар қирралари орасидаги масофа қуйидагича қабул қилинади.
l_0ўрта= l_пл– b_ёрд.т.= 2500 – 200 = 2300мм = 2.3м.
Четки плитанинг ҳисобий узунлиги:
l = l – 200 - b_ёрд.т  ^С  2500 - 200 - ²⁰⁰  60  2260мм  2,26м 0 чет. пл
2 2 2
Плитанинг 1 м² юзасига таьсир қиладиган доимий ва муваққат юкларни жадвал асосида аниқлаймиз:

Юклар номи	Меьёрий	Коэффициентлар		Ҳисобий Кн/м^2 (q ҳис)
	юк Кн/м^2 (qмеъёрий)	Юк бўйича ишончлилик коэф. γf	Бинонинг аҳамияти бўйича ишончлилик коэф. γn
Доимий юк: 1. Бетон пол: 20x0.02	0.4	1.3	0.95	0.494
2. Иссиқлик сақловчи қават 11x0.08	0.88	1.3	0.95	1.0868
3.Темир бетон плита ρхhпл =25x0.08	2	1.1	0.95	2,09
Жами:	3.28			3,67
Муваққат (Р) юк	8,0	1.2	0.95	9,12
Тўлиқ юк:	11,28			12,79

ql ² ql ² ql ² ql ² ql ²
М1  М 2  М 2  М 2  М1  11 16 16 16 11
Эгувчи моментларни қуйидаги формулалардан аниқлаймиз:
M =qхис𝑙0чет 2 13.246∗2.622 = 6.15 кН ∗ м

M = q 𝑙0ўрта² 13.246∗2.32²
Гардиш билан тўсинларга қистириб бириктирилган плиталарда горизонтал зўриқишлар ҳосил бўлганлиги сабабли равоқ ва таянчларда эгувчи моментнинг қиймати 20% га қисқартирилади.
M₃ = ± 0.8*M₂= 0.8*4.37 = 3.496 кН ∗ м. Плита кесим юзасини танлаш.
Дастлаб қабул қилинган плита қалинлигини эгувчи моментнинг энг катта қиймати бўйича аниқлаймиз: M_max = M₁ = 6.15 кН ∗ м h см.
бу ерда׃ αm=0.1 плитанинг иқтисодий жиҳатдан қулай бўлган қалинлигига мос қиймат, у ҳолда жадвалдан 𝜉 = 0.11...0,15, b = 100 см. γ_bc = 0.9 сиқилган ва чўзилган бетон бўйича ишончлилик коэффициенти. Плита кесишмасининг тўлиқ баландлиги.
h_пл= h₀ + а =6.86+1.5 = 8.36 =8 см.
а – бетоннинг ҳимоя қатлами.
Плитанинг баландлиги 8,0 см, унда плитанинг ҳақиқий ишчи баландлиги:
h₀= h_пл– а = 8 – 1.5 =6.5см.
Ишчи бўйлама арматуранинг кесим юзасини аниқлаймиз:
M₁=6.15кН ∗ м
М₁ 6.15 ∗ 10^{5
α𝑚1 =} 𝛾 _𝑏𝑐 𝑅_𝑏 𝑏 ℎ² ₀ = 0.9 ∗ 14.5 ∗ 100 ∗ 100 ∗ 6.5² = 0.111
α_m нинг қийматига қараб жадвалдан η нинг қийматини аниқлаймиз: η= 0.940
М₁ 6.15∗ 10⁵ ₂

^𝐴𝑆1 𝑅_𝑠ℎ₀𝜂 365 ∗ 100 ∗ 6.5 ∗ 0.940 ^см
М₂ 4.37 ∗ 10^{5
α𝑚2 =} 𝛾 _𝑏𝑐 𝑅_𝑏𝑏ℎ²₀ = 0.9 ∗ 14.5 ∗ 100 ∗ 100 ∗ 6.5² = 0.079
η= 0.955
Арматуранинг кесим юзасини аниқлаймиз:
М₂ 4.37 ∗ 10⁵ ₂

^𝐴𝑆2 𝑅_𝑠ℎ₀𝜂 365 ∗ 100 ∗ 6.5 ∗ 0.955 ^см
2 – 3 пролёт ва “С” таянч гардиши билан бириктирилган плиталар учун:
М₃ 3,496 ∗ 10^{5
α𝑚3 =} 𝛾 _𝑏𝑐 𝑅_𝑏𝑏ℎ²₀ = 0.9 ∗ 14.5 ∗ 100 ∗ 100 ∗ 6.5² = 0.063
η= 0.965
М₃ 3,496 ∗ 10⁵ ₂

^𝐴𝑆3 𝑅_𝑠ℎ₀𝜂 365 ∗ 100 ∗ 6.5 ∗ 0.965 ^см
Плитани арматуралаш.

С1 – 𝐴𝑆2 =1,92 см^2 С2 – 𝐴𝑆3 =1,52 см^2
С3 – 𝐴𝑆4 =𝐴𝑆1 − 𝐴𝑆2 С4 – 𝐴𝑆5 =𝐴𝑆1 −𝐴 𝑆3	= 2,75 – 1.92 = 0.83 см^2 = 2,75 – 1.52 = 1.23 см^2

Тўрларни танлаш.
2
С1 – 𝐴_𝑆2 = 1,92 см

5 Вр − 𝐼 − 125 4 Вр − 𝐼 − 250

𝐴𝑆 = см2

С2 – 𝐴_𝑆3 = 1,52 см²

4 Вр − 𝐼 − 100 3 Вр − 𝐼 − 200	𝐴𝑆 = 1 0,,2635 см2
С3 – 𝐴𝑆4 = 0,83 см^2
4 Вр − 𝐼 − 125 3 Вр − 𝐼 − 250	𝐴𝑆 = см2
С4 – 𝐴𝑆5 = 1,23 см^2
4 Вр − 𝐼 − 100 3 Вр − 𝐼 − 200	𝐴𝑆 = 1 0,,2635 см2

Сетканинг энини аниқлаш.
l₂ = 6,3 м = 6300 мм
C₁ =6300 - (200-110) - (150-20) = 6080 мм
Сетканинг сони n = 2 та.
B  6080 ^100 _ 3090mm
1
2

Ёрдамчи тўсин ҳисоби Ёрдамчи тўсинга юкларни жамлаш.

Юклар номи	Меъёрий юк, кН/м^2	Ишончлилик коэффициенти			Ҳисобий юк, кН/м^2
		Юк бўйича γf	Вазифаси бўйича γ n
1. Доимий юк׃ Плита оғирлиги qмеъёх lп л = 3.28 *2,43 2.Ёрдамчи тўсин оғирлиги	8.2	1,1	0,95	8.57
( hёрд.т - h pl ) * b ёрдт*) (0,40-0.09)*0,2*25	1.55	1,1	0.95	1.62
Жами	9,75	-	-	10.19
II. Муваққат юк Рхlпл=8x2.43	20	1,2	0,95	22.8
Тўлиқ юк	29.75			32,99

Ёрдамчи тўсин кўправоқли узлуксиз тўсинлардек ҳисобланади. Бунда тўсиннинг кўндаланг кесими тавр шаклида қабул қилиниб, токчасининг эни плитанинг энига тенг қилиб олинади. Ёрдамчи тўсинлар учун бош тўсин ва девор таянч ролини ўйнайди. Ёрдамчи тўсиннинг деворга ўрнатилган қисми C=250мм. Бош тўсин ўлчамлари эса 𝒃_бош.т х 𝒉_бош.т = 𝟑𝟎𝒙𝟕𝟎 қабул қилиб, ёрдамчи тўсин учун ҳисобий узунликларни топамиз. Ёрдамчи тўсиннинг кўндаланг кесим юзаси ва ҳисобий схемасини чизамиз.
Четки оралиқларда: l_ёрд.т1  l₂  200  bбош.т/2  С/2  6300  200 150 125  6075mm Ўрта оралиқларда:
l_ёрд.т2  l₂  300  6300  300  6000mm 1) Оралиқлардаги эгувчи моментлар қийматини аниқлаймиз.
M₁  ql_ёрд._т1²  32,11 6,075² _ 107.7kH _ m
11 11

14	14
ql ^2	32,11 6,000^2
M II ёрд.т 2  16	 77,14kH  m 16

M_b  qёрд.т1 2  32,11 6,0752  84.6 kH  m
Ёрдамчи тўсин баландлигини эгувчи моментларининг энг катта қийматини текширамиз:
Бунда 𝜉 = 0.35, α_m = 0.289 деб қабул қиламиз.
M_в 84.6*10⁵
h_o    33.9cm
 _b R_bb_ё.т_m 100 0.9 14.5 20  0.289 100
Тўсин кесимида арматурани 2 қатор қилиб жойлаштириб, бетон ҳимоя қатламини а=30мм қабул қилиб, тўсиннинг тўлиқ баландлигини топамиз: d=20мм.
d 2
hёрд.т  ho  a   33.9  3   37.9  38cm
2 2
Ҳақиқий ишчи баландликни топамиз: h_o  38  3  35 cm
Четки таянчдаги кўндаланг кучнинг қийматини аниқлаймиз:
Q_A = 0.4ql_o1 = 0.4 * 32,99* 6,075 = 80,1657 Кн
Q_{B чап} = 0.6ql_o1 = 0.6 * 32,99* 6,075=120,24 Кн
QB _ўнг= Q = ±0.5ql02 = ±0.5 * 32,99*6,000 = 98.97 Кн
Тўсин учун мувозанат тенгламасини текширамиз.
𝑄 ≤ 0.3𝜑𝜔𝜑𝑏𝑅𝑏𝑏ё.тℎ0𝛾𝑏𝑐
𝜑_𝜔 = 1;
𝜑_𝑏 = 1 − 0.01 ∗ 𝑅_𝑏 = 1 − 0.01 ∗ 11.5 = 0.885
Q_мах = Q_B =120,89 Кн ≤ 0.3𝜑_𝜔 ∙ 𝜑_𝑏 ∙ 𝑅_𝑏 ∙ 𝑏_вт.б. ∙ ℎ₀ ∙ 𝛾_𝑏с = = 0.3 ∙ 1 ∙ 0.885∙ 11.5 ∙ 20 ∙ 37∙ 0.9∙ (10 ^-1) = 203,34 Kн.
120,24 кН ≤ 203,34 кН
Юқоридаги шарт бажарилди демак, тўсин кесимининг ўлчамлари етарли.
Эгувчи моментнинг букувчи эпюрасини қуриш
Юқорида эгувчи моментнинг таянч ва пролётдаги қийматлари аниқланди. Бу кесим юза учун етарли эмас. Шунинг учун ёрдамчи тўсиннинг пролётини
5 қисмга бўлиб, букувчи эпюранинг координаталарини қуйидаги формуладан топамиз:
𝑀 = ±𝛽(𝑔 + 𝑣)𝑙²₁0
0.2 l оралиқдаги кесим учун β нинг қийматини v/g нисбатига қараб аниқлаймиз. Тўсиннинг схемаси ва унга таьсир қилаётган юклар симметрик бўлгани учун зўриқишлар тўсиннинг 2 ёки 2.5 пролёти учун қурилса етади.
𝑣 22.16
= = 2.2 ≈ 2.0
𝑔 9.95
Ҳисобий қийматларни жадвал усулида ҳисобланади ва натижалар жадвалга киритилади.

Юклар		Масофа	(g+v) ∙ l^2 Кн∙м	Коэффициентлар қиймати			М, Кн/м
T/р	Кесим			+ β	- β	max		min
1	0	-	-	-	-	-		-
	1	0,2l	1217.5	0,065		79.13
	2	0,4l		0,090		109.57
	2`	0,425l		0.091		110.79
	3	0,6 l		0,075		91.31
	4	0,8l		0,020		24.35
	5	1.0l		-	0,0715			87.05
2	6	0,2 l	1187.64	0,018	-0,03	21.37		35.62
	7	0,4 l		0,058	-0,009	68.88		10.68
	7`	0,425l		0,0625	-0.0075	74.22		8.9
	8	0,6l		0,058	-0,006	68.88		7,12
	9	0,8l		0,018	-0,024	21.37		28.5
	10	1,0l		-	-0,0625	-		74.22