R
m
168
демак, сиқилувчи зонага арматура қўйишимиз зарур экан.
У холда сиқилувчи арматуранинг юзасини топамиз
2
2
5
0
2
0
2
06
,
6
)
100
(
4
56
280
)
100
(
56
30
3
,
15
425
,
0
10
700
см
a
h
R
вh
R
M
А
sc
в
в
R
s
.
Чўзилишга ишлайдиган арматура юзаси
2
0
08
,
45
280
56
30
3
,
15
425
,
0
280
06
,
6
280
см
R
вh
R
R
A
R
А
s
в
R
s
s
sc
s
,
қабул қиламиз
сиқилувчи арматура 2
20 А-II,
s
А
ғ6,28 > A
1
S
ғ 6,06 см
2
;
чўзилувчи арматура 6
32 А-II,
s
А
ғ48,26 > A
S
ғ 45,08 см
2
.
2 – мисол.
Тўсиннинг юк кўтариш қобилияти аниқлансин.
Тўғри тўртбурчак кесимли қўш арматураланган тўсиннинг ўлчамлари вxh=20x50 см,
арматуралари А
s
=10,17 см
2
(4
18, А-II) ва
s
А
=4,02 cм
2
(2
16 А-II), ҳисобий
қаршиликлари R
s
=R
s,c
=280 МПа, оғир бетон синфи В20 (R
в
=0,9
11,5=10,35 МПа),
в2
=0,9.
M = ?
Ечиш
.Тўсин кесимининг ишчи баландлиги h
0
=h-a=50-4=46 см; а=4 см;
а
1
=3см;
Бетон сиқилувчи зонасининг баландлиги
см
в
R
A
R
A
R
Х
в
s
c
s
s
s
32
,
8
20
35
,
10
02
,
4
280
17
,
10
280
,
.
169
Тўсин қабул қилиши мумкин бўлган энг катта ташқи ҳисобий момент
М=R
в
в
х (h
0
-0,5x)+R
s,c
A
s
1
(h
0
-a
1
) =10,35
20
8,32 (46-0,5
8,32)+280
4,02
(46-3) =120458 Нм=120,458 кН
м.
Назорат саволлари
1.
Қўш арматурали кесим қайси вақтда қўлланилади?
2.
Кесим юзаларини ҳисоблашда фойдаланладиган асосий шартлари қандай?
3.
Тўғри тўртбурчак шаклидаги қўш арматурали кесим учун асосий ҳисоблаш
формулалари қандай кўринишга эга?
4.
Бундай кесим қандай ҳолларда ишлатилади?
5.
Қўш арматурали кесимларни ҳисоблаш йўли.
6.
Арматура кесимини танлаш ва уни текшириш.
Тавр, қўштавр ва қутисимон кесимли элементлар.
Токчаси сиқилиш зонасида
жойлашган тавр кесимли эгилувчи элементлар алоҳида тўсин кўринишида ёки
қовурғали ёпма таркибида кенг кўлланилади. Бундай кесимнинг мақбул томони
шундан иборатки, буларда бетоннинг чўзилиш зонасидаги ишламайдиган юзаси
кичиклаштириб, сиқилиш зонасидаги юзаси, аксинча, катталаштирилган. Токчаси
чўзилиш зонасида жойлашган тавр шаклли элементлар кам ишлатилади. Токчанинг
чўзилиш зонасига жойлаштирилиши элементнинг мустаҳкамлигини оширмайди.
Бундай кесимлар тўғри тўртбурчак шаклли кесимлар сингари ҳисобланиб, эни
қовурғанинг энига тенг қилиб олинади.
Тавр кесимли элементларнинг токчаси сиқилиш зонасида жойлашса, ҳисоб
жараёнида унинг кенглиги чегараланади. Токча юпқа бўлиб, қовурғадан чиққан
қисми узун бўлса, қовурға билан токчанинг уланган ерида кучланишлари ортиб
кетади, соддароқ қилиб айтганда синадиган ҳолга тушиб қолади. Шунинг учун
токчанинг ёпма узунлиги (свес) ҳисоб жараёнида чекланади.
170
11.9–расм. Тавр шаклли кесимли тўсинни ҳисоблашга доир
Тажрибадан маълумки, қовурғадан узоқлашган сари токча чиқиқларидаги
сиқувчи кучланиш
Do'stlaringiz bilan baham: |