Urganch Davlat Universitetining Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya kafedrasi 18 guruhi talabasi Botanika fanidan tayyorlagan Kurs ishi Topshirdi: Qabul qildi: ­­­ Mavzu: Qo’ng’ir suv o’tlar. Reja

Laminariyaning ahamiyati: laminariya dengiz karami nomi bilan ma’lum bo’lib, tarkibida yod moddasi ko’p bo’lgan dori darmon mahsulotlari, hayvonlar uchun to’yimli oziqa va o’g’it sifatida ishlatiladi. Bu jigarrang suv o’ti ko’pincha okean qirg’oqlarida uchraydi. Uni an’anaviy Osiyo taomlarida ko’p ishlatishadi. Lekin laminariyaning foydali samarasini qo’shimcha ozuqalardan olsa ham bo’ladi.

Siklosporasimonlar ajdodi (sinfi)- Cyclosporophyceae. Bu sinfning tipik vakili fukus (Fucus) ham diktiotaga o’xshash tasmasimon, dixotomik shoxlangan tallom hosil qiladi. Uning bo’yi bir necha metrga yetib, tallomining o’rta qismidagi tekis yoki tishsimon tomirlanish ostki qismiga borib bandga aylanadi. Tasmaning dixotomik shoxlangan joylarida havo pufakchalari yig’iladi. Fu

13-rasm Fukus

kus oogamiya yo’li bilan ko’payib, oogoniy va anteridiylari tallomining uchki qismlaridagi retseptakullarda skafidiya hosil qilib joylashgan. Pufakchali fukus (Fucus vesiculosus) ning yassi, ingichka, qayishsimon tallomining uzunligi 50sm dir. Fukusning jinsiy organlari skafidiy deb ataladigan o’rinlikda hosil bo’ladi. Bir qancha skafidiylarning to’plamiga konseptakullar deyiladi.

Skafidiylar yumaloq, uyma ichida zich joylashgan ko’plab o’simtalar bilan to’lgan bo’ladi. Har bir o’simta tashqi muhit bilan bog’lanib turuvchi teshikcha bilan ta’minlangan. Skafidiy ustidan tashqariga qarab ko’p hujayrali, tolasimon, kokil shaklidagi o’simtalar o’sib chiqadi. Ayrim jinsli fukuslarda erkak va urg’ochi skafidiylar alohida individlarda hosil bo’ladi. Urg’ochi skafidiylardagi oogoniy to’q rangli, oval shaklida bo’ladi. Oogoniyda 8ta tuxum hujayra hosil bo’lib, ular oogoniyning tashqi po’sti yorilishi bilan tashqariga chiqadi. Anteridiy, erkak skafidiylarda voyaga yetib, ularning har birida shilimshiq modda bilan o’ralgan 64tadan spermatozoidlar hosil qiladi. So’ng bu spermatozoidlar tashqari chiqib tuxum hujayrani urug’lantiradi. Fukus dengiz qirg’oqlarida, turli substratlarga yopishgan holda o’sadi.