Urganch davlat universiteti X. R. Matyoqubov, J. K. Tojiyev texnologiya va dizayn

37-rasm. Urgichni shakllari 
 
 

---

- 111 - 
 
 
 
38-rasm. Bolgalash operatsiyalarini eskizlari.
 
Bolg`alashdagi  asosiy  operatsiyalarga  quyidagilar  kiradi:
  Cho`zish, 
cho`ktirish,  qisman  cho`ktirish,  egish,  teshish,  qirqish  burash,  shakl  berish  va 
boshqalar.  
Cho`zish  operatsiyasi  natijasida  metall  bo`yiga  cho`ziladi,  uni  ko`ndalang 
kesimlari kamayadi.  
Cho`ktirish  operatsiyalari  cho`zish  operatsiyalarini  teskarisi  bo`lib,  bunda 
metalni ko`ndalang kesimi oshadi, bo`yi qisqaradi.  
Qisman cho`ktirishda buyumni ma‘lum qismi cho`ktiriladi.  
 
Zagotovkani teshish operatsiyasi quyidagicha bajariladi.  
Teshish  zarur  bo`lgan  zagotovka  urgich  ustiga  o`rnatilib  asbob  yordamida 
zagotovka qalinligi yarimigacha o`yiq hosil qilinadi.  
So`ng zagotovkani 180º burib asbob bilan urilib ikkinchi tomonidan o`yiq hosil 
qilinadi.  
Shundan  so`ng  zagatovka  maxsus  teshikli  moslama  ustiga  o`rnatilib,  probka 
yordamida urilib o`yiqlardan teshik ochiladi (39-rasm).  
 

---

- 112 -