Urganch davlat universiteti turizm va iqtisodiyot fakulteti turizm va mehmonxona xo

4-rasm. O‘zbekistonda 2000-2012 yillarda turizm taraqqiyoti intensivligining o‘zgarishi¹⁵.

Yuqoridagi rasmda ko‘rinib turibdiki, 2000-2012 yillarda O‘zbekistonda turizm intensivligi koeffitsiyenti o‘rtacha 2,2% ni tashkil qilgan. Demak, mamlakatimiz fuqarolaridan har qirqinchisi turistik sayohatga chiqqan, bu esa Butunjahon turizm tashkiloti tavsiya etgan ko‘rsatkichdan ancha orqada ekanligidan dalolat beradi.

Turistlik oqimlarning yo‘nalishi bo‘yicha turizm turlari «Kiruvchi» va «Chiquvchi» toifalariga bo‘linadi. Ko‘pgina rivojlangan mamlakatlarda turizm uyg‘un holatda taraqqiy etadi, «ichki» va «tashqi» turizm sohasida muvozanat saqlanadi.

Hozirgi kunda Rossiyada 10 nafar chiquvchi turistga, 1 nafar ichki turist to‘g‘ri kelmoqda.

O‘zbekiston bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqotlar natijasiga ko‘ra, har 6 nafar chiquvchi turistga, 1 nafar ichki turist to‘g‘ri kelmoqda.

Turizm bozorini muvofiqlashtirishda Butunjahon turizm tashkiloti (BTT) ishlanmalari bo‘yicha qo‘yidagi proporsiya tavsiya qilinadi:

1 ta kiruvchi turist- 1 ta chiquvchi turist- 4 ta ichki turist.

Ushbu proporsiya BTT tavsiyalari bo‘yicha eng optimal nisbat hisoblanadi, uni amalga oshirish uchun mamlakat miqyosida turistlik faoliyatini tartibga soluvchi tegishli me’yoriy hujjatlar va qonunlar qabul qilishga to‘g‘ri keladi.

Hozirgi mustaqillik sharoitida iqtisodiy barqarorlashuv va mamlakatimiz turizm industriyasi xizmatlari sifatining oshishi natijasida talab va taklif mutanosibligi yuz bermoqda. Biroq ichki turizm bozoridagi narxlar darajasi ancha yuqori, ular ko‘p jihatdan xorijiy takliflardan farq qilmaydi, lekin jahon standartlaridan uzoq bo‘lgan xizmat ko‘rsatishning avvalgi sifati saqlanib qolmoqda.

TRX zamonaviy talab tarkibini tavsiflab, birinchi navbatda, uning islohotlargacha bo‘lgan davrga xos asosiy xususiyatlarining saqlanganligini ta’kidlash joiz. Kiruvchi turistlar sayohatlarining asosiy maqsadi tomosha qilish bo‘lib, asosan yozgi davrda, mo‘’tadil mavsumiylikdan bahra olish va ko‘ngilli xordiq chiqarishdan iborat.

Tahlil uchun biz O‘zbekiston Respublikasi Davlat Bojxona Qo‘mitasi ma’lumotlaridan foydalandik (2-jadval):