Urganch davlat universiteti «pedagogika va psixologiya» kafedrasi

O’quv materiallarni tizimlashtirishning didaktik parametrlari.

1. 
   O’quv materiallari, uning belgilari va tuzilishi.
   
2. 
   O’quv materiallarining mantikiy tuzilishi.
   
3. 
   O’quv materiallarini tizimlashtirishning uziga xos xususiyatlari.
   
4. 
   O’quv materiallarini modellashtirish.
   
5. 
   O’quv materiallarining informatsion kursatkichlari.
   
6. 
   Konsentrizm tamoyili asosida o’quv materiallarini tizimlashtirishning afzalliklari. Konsentrizm tamoyiliga asoslangan ta’lim modeli va uning tuzilishi.
   

Ta`lim metodlarini tanlash. Pedagogika fanida o`qituvchilarning amaliy tajribasini o`rganish va umumlashtirish asoida ta`lim metodlarini tanlashga o`quv-tarbiya jarayoni kechayotgan shart-sharoitlar va aniq holatlarga bog`liq muayyan yondashuvlar vujudga keladi. Ta`lim metodlarini tanlashda quyidagi holatlar inobatga olinishi lozim:

• 
  zamonaviy didaktikaning yetakchi g`oyalari, ta`lim, tarbiya va rivojlantirishning umumiy maqsadlari;
  
• 
  o`rganilayotgan fan mazmuni va metodlari, mavzularining o`ziga xosligi;
  
• 
  xususiy fanlar metodikasining o`ziga xosligi va umumdidaktik metodlarni saralashga qo`yiluvchi talablarning o`zaro aloqadorligi;
  
• 
  muayyan dars materialining maqsadi, vazifalari va mazmuni;
  
• 
  u yoki bu mavzuni o`rganishga ajratilgan vaqt;
  
• 
  o`quvchilarning yosh xususiyati, bilish imkoniyatlari, darajasi;
  
• 
  o`quvchilarning darsga tayyorgarlik darajasi;
  
• 
  o`quv muassasalari, auditoriyalarning moddiy ta`minlanganlik darajasi, jihozlar, ko`rsatmali qurollar, texnik vositalarning mavjudligi;
  
• 
  o`qituvchining imkoniyatlari, nazariy va amaliy jihatdan kasbiy tayyorgarlik darjasi, pedagogik mahorati, shaxsiy sifatlari;
  
• 
  o`quv muassasalarida fanlararo hamkorlikning o`rnatilganligi.
  

O`qituvchi bu holatlarni inobatga olib, u yoki bu ketma-ketlikda og`zaki, ko`rgazmali yoki amaliy metodlarni, reproduktiv yoki mustaqil ishlarni boshqarish metodlarini nazorat va o`z-o`zini nazorat metodlarini tanlash borasida aniq yechimlar qabul qiladi.

O`qitish o`qituvchi rahbarligida o`quvchining o`quv materiallarini rejali ravishda bilib olish jarayonidir. Bu jarayonni bilish bosqichidan iborat bo`lgan tarkibiy qismlarga (yoki zvenolarga) ajratish mumkin. O`quvchi bilmaslikdan bilish, uddasidan chiqa olmaslikdan uddulay olish, malakalar hosil qilish yo`lidan borib, bu bosqichlardan o`tishi kerak.²⁷

O`qitish jarayoni 4 ta asosiy zvenolardan tashkil topgan:
1) o`zlashtirilishi lozim bo`lgan materialni idrok etish;
2) uni fahmlab olish, tushunchalarning hosil bo`lishi;
3) bilimlarni mustahkamlash va takomillashtirish, ko`nikma va malakalarning hosil bo`lishi;
4) hosil qilingan ko`nikma va malakalarni amalda qo`llash.
Har bir zveno uchun o`quvchilarning muayyan xarakterdagi bilish faoliyati xarakterlidir. Bu faoliyat o`qituvchi tomonidan alohida rahbarlikni talab etadi.