Pedagogik kompetentlikning muhim tarkibiy asoslari (A.K.Markova)
Maxsus yoki kasbiy kompetentlik (kasbiy faoliyatni yuqori darajada tashkil etish)
SHaxsiy kompetentlik (o‘z-o‘zini rivojlantirish, o‘z-o‘zini namoyon etish)
Individual kompetentlik (o‘z-o‘zini boshqarish, kasbiy rivojlanish va yangiliklar yaratish)
Ijtimoiy kompetentlik (qo‘shimcha faoliyatni hamkorlikda tashkil etish)
Pedagogik kompetentlikning muhim tarkibiy asoslari (B.Nazarova)
Maxsus yoki kasbiy kompetentlik (kasbiy faoliyatni yuqori darajada tashkil etish)
Autokompetentlik (o‘zini ijtimoiy-kasbiy rivojlantira olish)
Ekstremal kasbiy kompetentlik (kutilmagan vaziyatlarda ishlay olish)
Ijtimoiy kompetentlik (kasbiy faoliyatni hamkorlikda tashkil etish, ijtimoiy mas’ullik)
O‘z ustida ishlash -
- faoliyatga tanqidiy va ijodiy yondashish;
- kasbiy va ijodiy hamkorlikka erishish;
- ishchanlik qobiliyatini rivojlantirish;
- salbiy odatlarni bartaraf etib borish;
- ijobiy sifatlarni o‘zlashtirish.
Pedagogning o‘z ustida ishlashi bir necha bosqichda kechadi. Ular:
Pedagogning mutaxassis sifatida:
- aniq maqsad, intilish asosida pedagogik jarayonni takomillashtirish;
- pedagogik jarayon samaradorligini, o‘zining ishchanlik faolligini oshirish;
- izchil ravishda yangilanib borayotgan pedagogik bilimlarni o‘zlashtirish;
- ilg‘or texnologiya, metod hamda vositalardan xabardor bo‘lish;
- faoliyatiga fan-texnikaning so‘nggi yangiliklarini samarali tadbiq etish;
- kasbiy ko‘nikma va malakalarini takomillashtirish;
- salbiy pedagogik nizolarning oldini olish, bartaraf etish choralarini izlash yo‘lida olib boradigan amaliy harakati uning o‘z ustida ishlashini ifodalaydi.
Pedagogik professiogramma
Pedagogik faoliyatga tayyorgarlik ko‘rayotgan yoshlar pedagogik professiogrammada keltirilgan ixtisoslik xususiyatlarini bilishlari lozim. Professiogramma quyidagi xususiyatlarni o‘z ichiga oladi:
1) o‘qituvchi shaxsi xususiyatlari;
2) o‘qituvchining ruhiy-pedagogik tayyorgarligiga qo‘yiladigan talablar;
3) maxsus tayyorgarlikning hajmi va mazmuni;
4) ixtisosga oid uslubiy tayyorgarlikning mazmuni.
Bo‘lajak o‘qituvchilarning kasbga xos xususiyatlarini shakllantirish uchun ularning pedagogik-psixologik qiyofasi, ya’ni milliy professiogrammasini yaratish zarur.
O‘qituvchilar uchun zarur bilimlar:
Pedagogika va psixologiya fanining metodologik asoslarini egallash.
Tarbiya mohiyatini, uning maqsad va vazifalarini hamda metodlarini bilish.
O‘quvchining rivojlanishini, pedagogik, psixologik-fiziologik xususiyatlarini bilish.
Tarbiyaviy ishlar olib borish metodikasini bilish.
dars o‘tishning pedagogik-psixologik yo‘llarini bilish.
Fan va madaniyat sohasida umumiy bilimlarni egallash.
Do'stlaringiz bilan baham: |