Urganch davlat universiteti iqtisodiyot fakultet iqtisodiyot kafedrasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIMVAZIRLIGI
URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTET
IQTISODIYOT KAFEDRASI
«Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash» fanidan

KURS ISHI
Mavzu: “ O’zbekiston Respublikasida mehnat bozorining shakllanishini va ishsizlikning o’ziga xos xususiyatlari ”

Bajardi: ________________________ guruhi: __________
Ilmiy rahbar: __________ __________________ (imzo) Zaripov Xurshid


Kurs ishi himoya qilingan sana “____” __________2022y.
Baho “_____” ___________


Urganch – 2022 yil
Mundarija.


Kirish.
I BOB. Mehnat bozori tushunchasi va ishsizlikning o'ziga xos.xususiyatlari.
1.1.Bozor tushunchasi, uning funktsiya (vazifa)lari va turlari tasnifi.
1.2.Mehnat bozori tushunchasi, uning shakllanishi va va ishsizlikning o'ziga xos.xususiyatlari.
1.3.Ishsizlikning turlari va ularning kelib chiqish sabablari,oqibatlari
II BOB. Bozor iqtisodiyoti va O’zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o’tishning o’ziga xos yo’li.
2.1.Bozor iqtisodiyoti tushunchasi va O’zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o'tishning tamoyillari va xususiyatlari
2.2.O’zbekiston Respublikasida bozor munosabatlarining shakllanishi, uning yo’nalishlari, bosqichlari va xususiyatlari.
Xulosa.
Foydanilgan adbiyotlar.


Kirish
Mehnat bozori - ish kuchi oldi sotdi qilinadigan bozor. Mehnat bozorining ishtirokchilari ishga yo’llovchilar, ishga yollanuvchilar va ular o’rtasidagi turli vositachilar hisoblanadi. Turli vositachi firmalar, tashkilotlar va agentliklar Mehnat bozorining infratuzilmasini tashkil etadi. Ish kuchi maxsus tovar sifatida uning sohibi tomonidan bozorga taklif etiladi. Ishga yo’llovchilar Mehnat bozoriga talab bilan chiqadi. Ish kuchining oldi sotdisi bevosita haridor bilan sotuvchi o’rtasida to’g’ridan to’g’ri yoki vositachilar ishtirokida yuz berishi mumkin. Bu ishni mehnat birjasi yoki ish topib beruvchi firmalar bajaradi. Ish kuchining oldi sotdisi mehnat bitimi shaklida rasmiylashtiriladi. Mehnat bozorida ish kuchini sotuvchi bilan uni oluvchi o’rtasida mehnatning kelishilgan narxi-ish haqidir.
Mehnatga talab uning narxi bo’lmish ish haqi miqdoriga nisbatan teskari mutanosiblikda, ya’ni ish haqi oshsa mehnatga talab qisqaradi, agar u pasaysa, mehnatga talab oshadi. Mehnat bozoridagi mehnat taklifi ish haqiga nisbatan to’g’ri mutanosiblikda bo’ladi. Moddiy muhtojlik sharoitida ko’p ishlab, ko’p pul topishga intilish mehnat taklifini oshiradi.
Mehnat bozorida mehnatga talab taklifdan oshib ketsa ish kuchi taqchilligi, mehnat taklifi talabdan ko’p bo’lsa ishsizlik paydo bo’ladi.
Mehnat bozorining turlarga ajralishi uning harakteri va ko’lamiga bog’liq. Mehnat bozori oshkora va yashirin harakterda faoliyat ko’rsatishi mumkin. O’z ko’lamiga qarab Mehnat bozori mahalliy hududiy,milliy va jahon bozorlaridan iborat. Globalizatsiya sharoitida moddiy resurslarni mamlakatlararo taqsimlanishiga mos ravishda mehnat resurslari ham taqsimlangani sababli jahon mehnat bozori tez rivojlanadi. Iqtisodiyoti kuchli mamlakatlar milliy mehnat bozorida kelgindilar mehnati taklifi tez usadi, narxi arzonligidan unga talab ham ortadi.
Mehnat bozor; iste’mol tovarlari va xizmatlar bozori; ishlab chiqarish vositalari bozori moliya bozori; valyuta bozori; mehnat bozori; intellektual tovarlar bozori; shou-biznes bozor; mahalliy bozor; regional bozor; jahon bozori; tartibsiz (stixiyali) bozor; tartibli bozor; boshqariladigan bozor; erkin bozor; monopollashgan bozor; monopol raqobatli bozor; sof monopoliya bozori; ochiq bozor; yopiq (ichki) bozor; ishchi kuchiga bo’lgan talab va taklifning oshishi yoki kamayishi;