Urganch davlat universiteti I. S. Ruziyev, F. X. Mavlanov mashina detallari

Laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarishdagi texnika 
xavfsizligi
Mashina detallari fanidan laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish uchun turli xil 
ochiq uzatmalarni va reduktorlarni yig‘ishga mo‘ljallangan qurilmalardan, reduktorlarni 
sinash stendlaridan, yig‘ish-bo‘laklash asboblari to‘plamidan va boshqa ehtiyot 
qismlardan foydalaniladi.
Talabalarni shikastlanishini oldini olish maqsadida laboratoriya mashg‘ulotlarini 
bajarishdan oldin ular quyidagi qoidalar bilan tanishishlari va ularga qat’iy rioya 
qilishlari shart: 

Talabalar laboratoriya ishini bajarish davomida maxsus kiyimda bo‘lishi. 

Barcha qurilma va stendlarni texnik sozligiga ishonch hosil qilish. 

Bolg‘a va boshqa yig‘ish-bo‘laklash asboblarini texnik sozligiga ishonch hosil 
qilish. 

Tutqichi bo‘lmagan yoki nosoz asboblardan foydalanmaslik. 

Gayka kalitlarini gayka va bolt o‘lchamlariga to‘g‘ri kelishi, yorilgan joylari va 
chuqurchalari bo‘lmasligi. 

Jihozlarni aylanuvchi qismlarini qo‘l bilan to‘xtatmaslik. 

Elektr toki bilan ishlaydigan stendlarni ishlatganda ehtiyot bilan yoqish-boshqarish 
bloki rejimlariga qat’iy rioya qilish. 

Himoya qobig‘i ochilib qolgan elektr simlariga teginmaslik va shunday holat 
kuzatilsa o‘qituvchiga murojaat qilish. 

Stendlar va ularda sinalayotgan reduktorlarni ishlash me’yorlariga rioya qilish va 
qizib ketguncha ishlatmaslik. 

Reduktorlarni sovutish-moylash suyuqliklari bilan to‘ldirganda maxsus qo‘lqoplar 
kiyib olish. 

Og‘ir tishli g‘ildiraklar va reduktor korpuslarni yig‘ish va qismlarga ajratishni bitta 
talaba qilmasligi. 

Ochiq uzatmalarni yig‘ishdan so‘ng ularni qo‘l dastaklari bilan harakatlantiruvchi 
talaba boshqa talabalarni ogohlantirishi kerak. 

Jihoz va qurilmalarni ishlab turgan paytda ta’mirlamaslik. 

Laboratoriya bajarib bo‘lingandan keyin barcha asbob va uskunalar o‘z joyiga 
qo‘yilishi kerak. 
Laboratori mashg‘ulotlarini bajarish uchun talabalar semestr boshida fan 
o‘qituvchisidan laboratoriya ishlarini bajarishdagi umumiy texnika xavfsizligi bo‘yicha 
tushintirish olishlari va instruktajdan o‘tishlari kerak. Tegishli qoidalar bilan 
tanishganligi haqida texnika xavfsizligi daftariga har bir talaba imzo qo‘yadi. Texnika 
xavfsizligi bilan tanishmagan talabalar laboratoriya mashg‘ulotlarigi qo‘yilmaydi.

---

UrDU • Mashina detallari • Laboratoriya ishlari
6