Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

1.3. Iste’molchining ustuvorligi
Avtokompaniyalar avvallari deyarli barcha avtomobillarini qora 
rangda ishlab chiqarishgan, «bu davrda mijoz xohlagan rang qora edi». 
Bugungi kunda barcha avtomobillarni qora rangda ishlab chiqarish 
g ‘oyasi be’mani k o ‘rinadi. Turli xil rangdagi minglab mashinalar ham 
mijozlarni qoniqtirmayapti. Bugungi kunda vaziyat o ‘zgarib ishlab 
chiqaruvchilar uchun mijoz shoh darajasiga yetdi. Bugungi kunning 
iste’molchilari sizning mahsulotingiz, xizmatingiz va brendingiz haqi- 
dagi fikrini sizga aytish va ta’sir etish xususiyatiga ega. Xaridorlaming 
xatti-harakatida bunday o'zgarishlam ing yuzaga kelishiga nima sabab 
bo'ldi, degan tabiiy savol tu g‘iladi.
Nega Nordstrom kompaniyasi (ingliz tilidan tarjima qilinganda - 
Nordstrom, Inc. - Amerika hashamatli do'konlar tarm og‘i. 1901-yilda 
Jon U. Nordstrom va Karl F. Uollin tomonidan asos solingan b o ‘lib, u 
poyabzal do‘koni sifatida paydo bo'lib, kiyim-kechak, poyabzal, sumka- 
lar, zargarlik buyumlari, aksessuarlar, kosmetika va atirlar b o ‘limlari 
bilan to ‘liq xizmat ko'rsatadigan chakana savdo tarm og‘iga aylandi) 
agar mijoz u sotgan tovar qismlarini olib kelsa, uni qayta qabul qiladi, 
chunki mijoz shuni xohlaydi. Nordstrom shuning uchun ham mavjud. 
Bugungi kundagi xaridorlar avvalgilaridan tubdan farq, qiladi shu 
sababli ham «sotuvchi» bozorlari «xaridor» bozorlariga aylanmoqda. 
Ishlab chiqaruvchilar xaridorlar fikridan kelib chiqib, o ‘z mahsulotini 
differensiatsiya qila boshladilar. Lekin aynan nima xaridorlaming bun- 
chalik katta rol o ‘ynashiga sabab bo‘ldi? Bunda asosiy 5 ta sababni 
ko'rsatib o'tish mumkin.
1. Iste’molchi doimo haq
To‘g'ri, ba’zi holatlarda xaridor xato fikr bildirishi mumkin, lekin 
ishlab chiqaruvchi uchun buning ahamiyati yo'q, u har doim iste’molchi 
ehtiyojini to'liq qondirish uchun javobgar va iste’molchi fikri kom- 
paniya uchun omad kaliti bo‘lib xizmat qiladi.