Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

2.1-chizma. Marketing funksiyalari
30

---

Bozor haqida m a’lumot (axboroti). 
Iste’molchilaming ehtiyojlari­
ni, istaklarini va talablarini aniqlash va keyinchalik aniq mahsulotni va 
xizmatlami muvaffaqiyatli sotish uchun turli qarorlar qabul qilish uchun 
aniqlangan m a’lumotlami tahlil qilish marketingning eng muhim vazifa- 
laridan biridir. Tahlil maqsadi tashkilotning ichki zaif tomonlarini va 
kuchli tomonlarini, shuningdek, maqsadli bozoming siyosiy-huquqiy, 
ijtimoiy va demografik m a’lumotlarini baholashni o ‘z ichiga oladi. Bu 
m a’lumotlar bozor segmentlarida ham qo ‘llaniladi.
Bozorni rejalashtirish. 
Bozomi rejalashtirish firmaning marketing 
maqsadlariga erishishga qaratilgan. Ushbu maqsadlar bozordagi ustun- 
likni yoki bozor ulushini oshirishni o ‘z ichiga olishi mumkin. Bozomi 
rejalashtirish funksiyasi ishlab chiqarish darajalari, qo‘llab-quw atlash 
(promotion) va boshqa harakat dasturlarini qamrab oladi.
Ayirboshlash funksiyasi. 
Sotib olish va sotish - marketingning 
ayirboshlash funksiyalari hisoblanadi. Ular mijozning talablarini qondi- 
rish uchun firma takliflari yetarli miqdorda b o ‘lishini ta ’minlaydi. Ayir­
boshlash funksiyalari reklama, shaxsiy sotish va savdoni maksimallash- 
tirish orqali q o‘llab-quvvatlanadi.
Mahsulotni loyihalashtirish va rejalashtirish. 
Mahsulot dizayni 
mahsulotni maqsadli bozorga jalb qilishda yordam beradi. Bugungi 
raqobatbardosh bozor sharoitida nafaqat mahsulot xarajatlari, balki mah­
sulot dizayni, mosligi, shakli, uslubi va hokazolar ishlab chiqarish ja- 
rayonida qarorlar qabul qilishda juda katta ahamiyatga ega.
Fiziologik taqsimlash. 
M arketingning fiziologik taqsimlash funk­
siyalari transport va saqlashni o‘z ichiga oladi. Yuk tashish funksiyasi 
ishlab chiqarish joylaridan mahsulotlami xaridorlarga qulay joylarga 
k o‘chirishni va saqlash vazifasini mahsulot sotilguncha ushlab turishni 
o ‘z ichiga oladi.