Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

12.3. Xaridorlarga ta ’sir etish uslublari
Iste’molchilarni rag‘batlantirishning asosiy uslublari quyidagilardan 
iborat:
Tajriba namunalari. 
Uyga olib borib beriladigan, pochta orqali 
yuboriladigan, boshqa tovarlarga yoki reklama e ’lonlariga ilova qilinadi- 
gan, tovar yoki xizmatlaming bepul namunalarini taklif qilish.
Kuponlar. 
K o‘rsatuvchiga m a’lum tovam i sotib olishda kelishilgan 
tejashni beradigan sertifikatlar. Pochta orqali tarqatiladi, boshqa tovar­
larga ilova qilinadi, jum al yoki gazetadagi reklama e ’lonlariga joylash- 
tiriladi.
Pullik kompensatsiyalar 
(pulni qaytarish). Xarid amalga oshiril- 
gach, realizatsiya qilinadigan narx chegirmalari. Iste’molchi ishlab 
chiqaruvchiga qandaydir shaklda xaridning tasd ig in i yuboradi va u 
to ia n g a n pulning bir qismini «qoplaydi».
Upakovka 
(o‘rash)ning imtiyozli narxi (chegirma). Tovar o ‘rami 
yoki etiketkasiga uni arzon narxda sotib olinishi o ‘ramdan foydalangan 
holda (masalan, bir pachka narxida ikkitasi) yoki tovarga qo‘shimcha 
sifatida (masalan, tish cho‘tkasi va pastasi).
Sovg‘aIar 
(mukofotlar). Sotilayotgan tovam i sotib olishda sovg‘a 
sifatida nisbatan past narxda yoki bepul beriladigan tovarlar. «Ichkari- 
dagi sovg‘a» o ‘ramning ichida yoki tashqarisida b o iib , sotib olingan 
tovar bilan birga beriladi. «Pochta orqali bepul tovar» - bu xaridi tasdiq- 
langan xaridorlarga, masalan, o ‘ramning m a iu m bir qismi yoki shtrix 
kodini yuborish bilan uning sotib olingani tasdiqlanganda, o ‘sha iste’- 
molchiga yuboriladigan tovar o ‘zini-o‘zi bartaraf etuvchi mukofot - bu 
tannarxi uni sotib olmoqchi b o ig an iste’molchi tomonidan toianadigan 
sovg'a.
264

---

Тег-tez xarid uchun taqdirlash dasturi. 
M ukofotlami kompaniya 
tovarlarini yoki xizmatlarini doimiy sotib oladigan iste’molchilarga 
berishni ko ‘zda tutadigan dastur.