Urganch davlat universiteti filologiya fakulteti o‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi 192-sirtqi guruh talabasi Salayeva Robiyaning Jahon adabiyoti kursidan tayyorlagan taqdimoti. Mavzu: Turkiy xalqlar adabiyotining mushtarak jihatlari

Urganch davlat universiteti Urganch davlat universiteti filologiya fakulteti o‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi 192-sirtqi guruh talabasi Salayeva Robiyaning Jahon adabiyoti kursidan tayyorlagan taqdimoti. Mavzu: Turkiy xalqlar adabiyotining mushtarak jihatlari. Urganch-2022.

Reja:

• “Turkiy xalqlar adabiyoti” fanining predmeti va vazifasi.
• Barcha turk xalqlariga tegishli bo’lgan qadimgi folklor asarlari.
• “Alpomish”, “Manas”, “Go’ro’g’li” kabi dostonlarning umumturkiy xususiyatlari.
• Qadimgi yozma yodgorliklar haqida

Mamlakatimizda istiqlol tufayli turk ellari adabiyotini yaxlit o’rganish imkoniyatiga ega bo’ldik. Ma’lumki, kelib chiqishi bir – biriga yaqin, qarindosh bo’lgan xalqlarning tarixi, madaniyati, rivojlanishi bir ildizga borib taqaladi. Bu xalqlarning urf – odatlarida, rasm – rusmlarida, xalq og’zaki ijodida bir – biriga o’xshash holatlar juda ko’p ko’zga tashlanadi. Albatta, tarixiy taraqqiyot tufayli, keyinroq ayrim farqlar ham vujudga kelgan. Jumladan, biz o’rganayotgan turk ellari adabiyoti ham xuddi shunday tarixiy taraqqiyotni boshidan kechirgan. XX asr boshlarida ota – bobolari bir bo’lgan turk qavmlarini birlashtirish, ularning aloqalarini mustahkamlash uchun ko’p harakatlar bo’ldi. Lekin bu harakatlar turli reaksion kuchlar tomonidan qarshiliklarga uchradi. Bu kuchlar turkiy xalqlarning o’rtalariga nizolar solishga harakat qildi, turk qavmlarini birlashishga chorlagan ziyolilarni “panturkistlar”, “ashaddiy millatchilar” deb aybladilar. Jumladan, jadid yozuvchilaridan bo’lgan Fitrat, Cho’lpon, Qodiriy singari buyuk ijodkorlarni xuddi shu ayblar bilan yo’q qildilar.

• Mamlakatimizda istiqlol tufayli turk ellari adabiyotini yaxlit o’rganish imkoniyatiga ega bo’ldik. Ma’lumki, kelib chiqishi bir – biriga yaqin, qarindosh bo’lgan xalqlarning tarixi, madaniyati, rivojlanishi bir ildizga borib taqaladi. Bu xalqlarning urf – odatlarida, rasm – rusmlarida, xalq og’zaki ijodida bir – biriga o’xshash holatlar juda ko’p ko’zga tashlanadi. Albatta, tarixiy taraqqiyot tufayli, keyinroq ayrim farqlar ham vujudga kelgan. Jumladan, biz o’rganayotgan turk ellari adabiyoti ham xuddi shunday tarixiy taraqqiyotni boshidan kechirgan. XX asr boshlarida ota – bobolari bir bo’lgan turk qavmlarini birlashtirish, ularning aloqalarini mustahkamlash uchun ko’p harakatlar bo’ldi. Lekin bu harakatlar turli reaksion kuchlar tomonidan qarshiliklarga uchradi. Bu kuchlar turkiy xalqlarning o’rtalariga nizolar solishga harakat qildi, turk qavmlarini birlashishga chorlagan ziyolilarni “panturkistlar”, “ashaddiy millatchilar” deb aybladilar. Jumladan, jadid yozuvchilaridan bo’lgan Fitrat, Cho’lpon, Qodiriy singari buyuk ijodkorlarni xuddi shu ayblar bilan yo’q qildilar.