Urganch – 2020 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti pedagogika fakulteti


Yusuf Xos Hojib, Mahmud Qoshg‘ariy va Ahmad Yugnakiyning ta’limiy-axloqiy qarashlari



Download 4,35 Mb.
bet74/263
Sana05.04.2022
Hajmi4,35 Mb.
#530686
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   263
Bog'liq
Pedagogika seminar

Yusuf Xos Hojib, Mahmud Qoshg‘ariy va Ahmad Yugnakiyning ta’limiy-axloqiy qarashlari.
Reja:
1.Yusuf Xos Hojibning hayoti va ijodi
2.Yusuf Xos Hojibning pedagogik qarashlari
3. Muhammad Sodiq Qoshg’ariy haqida
4. Ahmad Yugnakiyning hayoti va faoliyati.
5. «Hibat ul-haqoyiq» asarida komil insonga xos xislatlarning ifodalanishi.
Yusuf Xos Hojib turk dunyosi milliy uyg’onish davrining eng yirik mutafakkirlaridan biridir. Uning Sharq ijtimoiy-siyosiy, axloqiy-ta’limiy hamda badiiy tafakkuri taraqqiyotiga qo’shgan hissasi beqiyos. Alloma adibning pedagogik qarashlari xam bu sohadagi ulkan merosdir. Ular tarixiy ahamiyati bilangina emas, bugungi kunimizga xizmat qilishi jihatidan ham zo’r ahamiyat kasb etadi.
Yusuf Xos Hojib XI asrda - qoraxoniylar davrida yashab ijod etgan. Adib haqidagi ma’lumotlar uning hozircha topilgan yagona asari «Qutadg’u-bilig» («Saodatga yo’llovchi bilim»)da mavjud.
Asarda keltirilishicha, Yusuf Xos Hojibning tug’ilgan joyi Ko’z urdu (hozirgi Bolasog’un) ekani, turli o’lkalarga safar qilgani, umrining nihoyasida esa Qashqarga kelganligi aytiladi. Demak, Yusuf Xos Hojib 1019 milodiy yillarda Bolasog’unda tug’ilgan.
Yusuf Xos Hojib «Qutadg’u bilig» asarini 50yoshlaridan yoza boshlagan. U 6500 bayt — 13000 misradan iborat.
Buyuk mutafakkir asarni yozib tugatgach, uni qoraxoniylar hukmdori Tavg’achxonga taqdim etadi. Kitob xonga manzur bo’lib, muallifga Xos Hojiblik (mukarram eshik og’asi) lavozimini beradi. «Qutadg’u bilig» asari katta shuhrat qozonadi.
Buni bilib qo’ying!
Yusuf Xos Hojib faylasuf va qomusiy olim sifatida o’z asarida quyidagi sohalarga oid fikrlarni bayon etadi.

Eslab qoling!
Qutadg’u bilig - baxt va saodatga eltuvchi bilim, ta’lim degan ma’noni bildiradi.

Buni bilasizmi?
«Qutadg’u bilig» qator o’zbek olimlari tomonidan tadqiq va tahlil qilingan.



Yusuf Xos Hojibning «Qutadg’ubilig» asari pedagogika tarixida ta’limiy axloqiy usulda yozilgan barcha asarlar uchun tamal toshi hisoblanadi.Shoir Xasrning o’rtalarida tashkil topgan qoraxoniylar hukmronligi davrida yashab ijod etgan.
Qoraxoniylar dastlab Sirdaryodan Yettisuvgacha, Shimoliy Farg’ona va butun Sharqiy Turkistonda hukmronligini o’rnatgan, so’ng Movarounnahrning ichki hududlariga kirib borib, Qoshg’ardan Kaspiygacha bo’lgan keng maydonda o’z davlatini barpo etgan edi.
Mazkur tarixiy davrda Qoraxoniylar davlatini har tomonlama mustahkamlash va boshqaruv siyosati hamda ta’lim-tarbiya usullarini yaxshilash uchun Nizom — qomus zarur edi.
Ana shu zarurat tufayli «Qutadg’u bilig» asari yaratildi. Bu asarda Qoraxoniylar davlatining idora usullarini yaratish, barcha tabaqa, toifalardagi kishilarning huquq va burchlari, jamiyatda tutgan o’rni, davlatni iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy jihatdan mustahkamlash, fuqarolarning madaniyati, ma’naviyatini kamolotga yetkazish masalalari o’z ifodasini topgan.
Yusuf Xos Hojibning «Qutadg’u bilig» asari ta’limiy-axloqiy asar sifatida pedagogika tarixida eng yuqori o’rinlarda turadi.
Asar pandnoma uslubida bitilgan, unda aniq bir syujet yo’q. Asarning asosiy g’oyasi — to’rt qahramonning o’zaro bahs- munozaralari vositasida ochilib boradi. Qahramonlarning nomlari ham ramziy inohiyatga ega


Download 4,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   263




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish