4
Jalgiz balam bar edi, sogan qizindi sorayin dep edim,
— depti.
87
Bum esitken xan gazeplenip, jallatlarma garrim olimshi etip
sabawdi buyiradi. Olar garrmi oltire uradi. (jam siiyretilip,
uyine zorga keledi. Erteiline bala garrmi jane sarayga jiberedi.
Azanda garri saraydin esiginin aldm jane sipirip atirganda
wazirler tutip alip, XanmA aldina alip baradi. Xan, garrim
pushtarlap, qorjinma tigip jiberiwge buyiradi. Xizmetkerler
garrmi pushtarlap, boleklengen miishelerin qorjmga tigip
jiberedi.
Bala garnmn keliwin asigishq penen kiitip, kempirge:
Apa, qarap jiber, atam kiyatir ma eken? — deydi.
Kempir dalaga shigip qarasa, garri joq, eshektin ilstindegi
qorjmmn toll kiyatirganm koredi. Bala sirtqa shigip, qorjmdi
aship qarasa, atasimn boleklengen miishelerin koripti. Sonda
bala boleklengen denege dem salgan eken, garri oz qalpine
kelip:
л Qattl uyqilap ketippen-aw, ^ dep orninan turgeledi.
Bala garrmi erteiline jane jiberedi. Bul barganda xanmn
xizmetkerleri om shengeldi liyip, listine otirgizip, kill etip, bir
qisim kulin qorjmga salip jiberedi.
Bkla qorjmdagi bir qisimday kuldi alip, bir dem saladi.
Garn jane «Uyqilap ketippen» dep orninan tunpti.
Bala sonda da pikirinen qaytpay, garnga jalimp, sarayga
jane bir ret barip qaytiwdi soraydi.
(jam jane sarayga kelip, omA aldm sipiripti. Xanmn
jasawillan om jane xanmn aldina apanpti. Xan wazirleri
menen oylasip, ogan ormlaniwi qiym waziypa beriwdi
oylasipti. Soytip, xan garnga:
—
Qizimdi balana alatugm bolsan, seksen tulpar at, toqsan
ton at, eki qos shinar, bir bayterek beresiz, ^depti.
Garn liyine qaytip kelip, xannni aytqanm balaga aytadi.
— Ata, siz qiynalman! Barligm ozim tabaman, — deydi de,
garrim ertip, sholge qaray ketedi. Bir jerlerge kelgende bala
jilanga aylamp, gamga:
м Ata, sen usi jerde tur, aldifinan bir' at shigar, som
jibermey uslap tur, — deydi. Bir waqitta, irasmda da, garrmin
aldinda bir at payda payda boladi. (jam om jibermey uslap
tura beredi. Attin keyninen seksen tulpar at, toqsan ton at, eki
qos shinar, bir bayterek shigadi.
Bala, akesi menen qizdi alip qaytiwga sarayga baradi. Patsha
omn jilan ekenin bilip, qizm bergisi kelmeydi. Biraq, wadesine
bola ilajsiz, qizdi beriwge konedi.
Jigit akesi ham xanmn qizm alip liyine qaytadi. Uyine
kelgennen keyin jigit qaytadan adam qalpine keledi.
Bir kiini jigit anga shiqpaqshi bolip, keterinde qizga
jilannm kebine qatti kozqulaq boliwdi tapsmp ketedi.
Sol kiini jigittin uyine qizdm jeiigesi qidinp kelipti. Jengesi
qizga:
-f- Biykesh, senin kiiyewinnin jilan kebi bar eken, som bir
korset, — dep qoymaydi.
Qiz jeiigesiniA lqlasin jiga almay, oni arshadan alip
jerigesinin qolina uslatipti. Jengesi:
— Kiiyew balaga usi keptiii ne keregi bar? — dep, om jamp
turgan oshaqqa taslap jiberedi. Sol waqitta bayagi jigit kepter
bolip uship kelip, «Endi biz sizge joqpiz» dep, kozden gayip
boladi. Jigitinen aynlgan qiz jiida qapa bohp jilaydi. Soytip,
akesine barip kiiyewin izleytugmm aytadi. Temirden hasa,
gewish soqtirip alip, qalender bolip izlep kete beredi.
Birneshe, kiin jol jiirip, jolda ushiragan bir adamga basinan
otkenin aytip beripti. Sonda janagi kisi ogan:
89
-4 Usi jerde bir gone tam bar. Sogan kunde bir qus kelip:
— Seksen meniA tulpar atim,
Sagaginan jinldi.
Toqsan menin tori atim,
Tobiginan jinldi.
Eki bayterek, bir qos shinar,
Shiqti menin jamm-aw, M deydi de uship ketedi. Onda,
izlegenin sol shigar, qizim, — depti.
— Men om qalay qolga tiisiremen? — deydi qiz.
- — Erten keshki waqitta ol qus keler, sen sol gone tammn
ishine kirip, qolma bir kese pal alip, jasirmip jat, kundegi
aytatugin qosigin aytip bolgan waqitta qolindagi paldi serpip
jiber, «zahardi pal aladi» degen, balam, ol qaharinen qaytip,
senin menen qosilar,fM
4
depti.
Qiz omn aytqan gone tamm tawip alip, qiz qolma bir kese
pal alip jata beredi. Bir waqitta bir qus kelip:
— Seksen menin tulpar atim,
Sagaginan jinldi.
Toqsan menin ton atim,
Tobiginan jinldi.
Eki bayterek, bir qos shinar,
Shiqti menin jamm-aw,
dey bergende, qiz paldi serpip jiberedi. Sol waqitta qus bayagi
jigitke aylamp qizga:
— Ele meni izlep jurmedin? — depti.
Soytip, ekewi qosilip eline keledi. Kelse, bayagi xan atasi
qizi menen ktlyew balasin izlep ketetugin bolip, oyga shumip,
hasasina siiyengen eken, hasasi jawirnman otip, terek bolip
kogerip ketipti. Balalarmin qaytip kelgenin korip, quwamp
90
oz qaddine kelip, taxtin jigitke beripti. Olar lilken toy berip,
hammesi murat-maqsetine jetipti.
Do'stlaringiz bilan baham: |