University of geological sciences

To’g’ri burchak to’rt shakli		yumaloq
shakli
Belgisi	Uzunlik belgisi	Eni	Belgisi	Uzunlik belgisi	Eni	Belgisi	Tamonlari	Belgisi	diametri
P-0.8	950	800	P-1.5	1600	900	KV-1.4	1180	Kr-0.9	1.08
P-0.9	1120	800	P-3.2	2120	1500	KV-2.0	1420	Kr-1.5	1.38
P-1.3	1450	900	P-4.0	2360	1700			Kr-2.5	1.80

4
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Shurf ichidan rassechka o’tish.
Bir bo’limli shurflarni ko’ndalang kesim yuzasi maydoning mustahkamlagich bilan 0,8 dan- 1,5 m2 gacha (shurfni ko’tarish va osma narvon bo’limi bilan jihozlanadi).
Shurflarning mustahkamlagich bilan o’tilgan ko’ndalahg kesim maydoning yuzasini 1,5 m2 (P-1,5 turdagi) venesli mustahkamlagich- 5 bilan mustahkamlanadi va tog’ jinsini badyaga- 1 qo’lda ortilsa bo’limlarga bo’linishi maqsadga muvofiq bo’ladi. (2-rasm).
2-rasm. To’g’ri to’rtburchak shurf venesli mustahkamlagich (1,5 m2)
4
Shurfni bo’limlarga bo’lishda progondan- 3 foydalaniladi va ularni rasstrellar- 4 bilan har 1.5 m masofada tirkamalab qo’yiladi. Rasstrellar 20 mm taxtalar- 2 bilan qoplanadi. Shurfdan chiqish uchun osma narvondan- 3 foydalaniladi. (3-rasm).
Bunday ko’ndalang kesim yuzali shurflarni chuqurligi 20 metrgacha bo’lgan kon lahimlarda qo’llaniladi. Chuqurroq shurflarda ko’ndalang kesim yuzasi 4 m2 ortishi kerak.
Bunday ko’ndalang kesim yuzali shurflarni chuqurligi 20 metrgacha bo’lgan kon lahimlarda qo’llaniladi. Chuqurroq shurflarda ko’ndalang kesim yuzasi 4 m2 ortishi kerak.
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Shurfda osib qo’yilgan narvon qurilmasi
3-rasm. Osib qo’yilgan narvon qurilmasi- 6
4
30 metrgacha bo’lgan shurflarni to’g’ri burchakli shaklda (turi- P-3,2), yoriqligdagi o’lchami 2,12x1,5 m ikki bo’lim (yuk ko’tarish va narvon) bilan jihozlanadi. Shurfni chuqurligi 40 m bo’lganda, ko’ndalang kesim yuzasi 4 m2 tashkil etadi. Shurf ikki bo’limdan iborat boladi (4-rasm).
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
To’g’ri to’rtburchak shakldagi shurf venetsli mustahkamlagich
4-rasm. To’g’ri to’rtburchak shakldagi shurf venetsli mustahkamlagich (4m2)
1-badiya; 2-o’tkazgich; 3-venilyasion quvur; 4-aloqa liniyalari; 5-venetsli mustahkamlagich; 6-narvon bo’lim
4
20 m dan ortiq chuqurlikdagi shurflarda, shuningdek rassechkali shurflarda narvon bo’limi bilan jihozlandi, yuk ko’tarish bo’limidan yaxlit devor bilan to’siladi. Bunday to’siq kavjoydan 3 m oshmasligi lozim. Pastki polokdan kavjoygacha osma narvon bo’lishi kerak. Narvon bo’limini o’rnatish o’lchamlari 5-rasmda keltirilgan.
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Shurfni narvon bo’limini jihozlanishi
5-rasm.Shurfni narvon bo’limini jihozlanishi
4
Dumaloq shurf chuqurligi 10 m gacha va ko’ndalang kesim yuzasi 0,9 m2 bir bo’limli bo’lib, ular ichki yuzasi 1.08 m diametrga ega (KP-0.9 turidagi). Shurfni ko’ndalang kesim yuzasi 1,5 m2 shurf diametrini ichki yuzasi 1.38 m tashqi yuzasi o’tilganda- 1,56 m. tashkil etadi.
Dumaloq shurflar nafaqat silindrsimon shaklida bo’ladi, balki "zinasimon" shakl bo’lishi mumkin. Tosh, qum-shag’allarni konlarini razvedka qilish jarayoniga zinasimon o’tiladi. Bundan tashqari, har- bir keying zina kichikroq doirasimon diametrda ega bo’ladi.
Eng ostki ustupni diametri (d=0,8-1m) lahimning hajmini kamaytirish maqsadga muvofiq bo’lib, minimal loyhalanadi, biroq, kon lahimini o’tish imkoniyatni va ishlarni amalga oshirish qulayligi ta’minlaydi. Yuqori ustupni diametrik (Dy) quyidagi formula bilan belgilanadi: