Universitetining pedagogika instituti maktabgacha

“Овчилар” ва “ўрдаклар” ўйини 
Ўйинда иккита команда ўйнайди. Улардан бири тахминан 7-9 метрли тўртбурчак томонларида 
жойлашиб турадилар. Бошқа командани ўйинчиси, иккита тенг гурухга бўлиниб. Майдончани қарама-
қарши томонларида жой эгаллайдилар.Ўйинчилардан бири қўлига волейбол тўпини олади. 
Ўқитувчининг сигнали бўйича майдонни ташқарисида турган ўйинчилар майдон ўртасида ким турган 
бўлса, ўшаларни ўйиндан чиқаришга тўп билан уришни бошлайди. Агарда бошидан ташқари 
гавдасини ҳохлаган қисмига тегса ёки учиб келаётган тўпни олишга харакат қилиб, қўлидан тушириб 
юборса , у тўртбурчакни ташлаб чиқиши шарт. Чунки тўпни улоқтирувчи , агарда у рақибига яқин 
турган бўлса, уни майдон орқали ўз командасини ўйинчисига узатиши мумкин.
Қачонки охирги ўйинчи тўртбурчак ичидан чиққандан кейин, ўйин тугайди.Шундан сўнг
ўйинчилар жойларини алмаштирадилар ва ўйин яна қайтадан ўтказилади. Шунда йқилиб қисқа вақт 
ичида барча ўйинчиларни тўртбурчак ичидан чиқаргар команда ғолиб бўлади. 
«БЎШ ЎРИН» ЎЙИНИ 
Бошқарувчи ўйинчидан бошқа ҳамма ўйинчилар бир-биридан бир қадам оралиқда айлана ҳосил 
қилиб турадилар. Бошқарувчи айлана атрофида юра туриб ўйинчилардан бирини аста туртади ва у 
ёхуд бу томонга қараб югуради. Қўл теккан ўйинчи эса қарама-қарши томонга югуриб тезроқ ўз 
ўрнини, яъни бўш турган жойни эгаллаб олишга ҳаракат қилади. Айлана атрофига югуриб келиб, бўш 
жойни биринчи эгаллаб олган ўйинчи ўша эрда туриб қолади. Этиб кела олмаган ўйинчи бошқарувчи 
бўлиб қолади. Ўйин яна давом эттирилади. Югуриш мусобақасини оёқда сакраш билан ҳам 
алмаштириш мумкин. 
«ИККИ АЁЗ» ЎЙИН 
Залнинг қарама-қарши томонларида девордан 2-3 м берида чизиқ билан қишлоқ учун жой 
ажратилади. Бири болаларнинг яшаши учун, иккинчиси эса ўқиши учун хизмат қилади. Қишлоқлар 
орасида дала жойлашган. Бошқарувчи-икки аёздан бошқа ҳамма ўйинчилар бир қишлоқ чизиғи 
орқасида туради. 

---

491 
«МЕРГАН» ЎЙИНИ 
Болалар икки командага бўлиниб, юзлари бир-бирига қараган ҳолда сафга турадилар. Ўртага ҳар 
бир командадан 6-8 м нарида булава қўйилган бўлади. Сигнал берилиши билан ҳар қайси қатордаги 
болалар галма-галдан тўпни булавага отиб уни уриб йиқитишга ҳаракат қиладилар. Қайси команда 
булавани кўпроқ уриб туширган бўлса, ўша команда ғолиб ҳисобланади. 
 
Хулоса қилиб айтганда, ўйин фаолияти қайси шаклда бўлмасин болани қувонтиради, ижобий 
ҳислар уйғотишга, соғлом, бақувват бўлиб ривожланишларига хизмат қилади. Ўйинларнинг 
мактабгача тарбия ёшидаги болаларнинг тарбиясидаги катта аҳамияти ҳақида қайта – қайта гапириш 
мумкин: ўйин улар учун меҳнат, ўйин улар учун тарбиянинг жиддий формасидир. Бу борада Н. 
Крупиская: 
“Жисмонан чиниқтирадиган, меҳнат кўникмаларини ривожлантирадиган, кўз мўлжалини 
яхшилайдиган, чаққонликни ўстирадиган кўплаб ўйинлар мавжуд. Чаққонликни, кучни, нишонга 
теккизишни ўстирадиган ва меҳнатда улкан аҳамиятга эга бўлган шунга ўхшаш барча нарсаларни 
мактабгача тарбия муассасаларида қўллаш фавқулодда муҳимдир” деб таъкидлайди. 
Ҳаракатли 
ўйинлар болаларнинг атроф – муҳитни ва ҳаётий кўникмаларини шакллантиришга ўзига хос восита 
ҳисобланади.