Universitetining pedagogika instituti maktabgacha

RAQAMLI JOYLASHUV 
Namuna: 1-C. Mehnatdan do‘st ortar, g‘iybatdan dushman. 
№ 
Maqol 
Variant 
Maqol 
1 
Mehnatdan do‘st ortar 
A 
odam mahnatda 
2 
Po‘lat o‘tda toblanadi 
B 
qo‘rqoq har qo‘rqqanida 
3 
Ishlagan tishlaydi 
C 
g‘iybatdan dushman 
4 
Botir bir marta o‘ladi 
D 
o‘z yurtingning gadosi bo‘l 
5 
O‘zga yurtning shohi bo‘lguncha 
E 
Ishlamagan kishnaydi 
Nutqimizda lug‘aviy (leksik) antonimlardan foydalanish fikrimizni ta’sirli ifodalashda katta 
ahamiyatga ega. Ayniqsa, badiiy adabiyotda zid ma’noli so‘zlarni bir-biriga zidlash asosida badiiy so‘z 
san'ati hosil qilinadi. Bunday so‘z san'atga tazod san’ati deyiladi. 
Katta-kichik, yaxshi-yomon, qisqa-uzun, xafa-xursand, qorong‘u-yorug‘, botir-qo‘rqmas, urush- 
tinchlik, issiq-sovuq, halol-harom, tirik- o‘lik, kun-tun, pishiq-xom. 
Berilgan maqollardagi antonimlarni aniqlab, ular ishtiroida gaplar tuzing. 
1.Birlashgan daryo bo‘lur, tarqalgan irmoq bo‘lur. 
2.
Bolali uy – bozor, bolasiz uy – mozor. 
3.
Bor maqtansa topilur, yo‘q maqtansa chopilur. 
4.Do‘st achitib gapirar, dushman – kuldirib. 
Shunday qilib, maqollardan “Ona tili va o‘qish savodxonligi” darslarida o‘rinli foydalanish 
o‘quvchilar dunyoqarashini shakllantirish, to‘g‘ri va ongli o‘qish malakalarini takomillashtirish bilan 
birga, imloviy savodxonligini oshirishga, mantiqiy fikrlashga, maqoldagi har bir so‘zning va yaxlit 
maqolning ma’nosini to‘liq idrok etishga yordam beradi, deb hisoblaymiz. 
Boshlang‘ich ta’limda interfaol usullarni qo‘llash, kelajakda ta’lim taraqqiyotining haqiqiy 
mutaxassislari sifatida o‘qituvchi faoliyatini yaxshilashga, shuningdek, 
boshlang‘ich ta’lim 
o‘quvchilarida mantiqiy fikrlash, bilimga chanqoqlik, Vatanga sodiqlik, insonparvarlik tuyg‘ularini 
shakllantirishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Hozirgi kunda o‘quv jarayonini samaradorligini oshirishda, 
o‘qituvchi va o‘quvchilarni belgilangan maqsad sari aniq natijaga erishishlaridagi faoliyatlarini 
tizimlashtirishda, o‘quvchilar tomonidan o‘quv materialining mazmunini to‘liq o‘zlashtirishlarida ta’lim 
va tarbiyada innovatsion pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanishimiz kerak. 
Hozirgi zamonda ta’lim tizimidagi amaliy tajriba shuni ko‘rsatadiki, oldindan puxta 
loyihalashtirilgan dars, albatta, o‘qituvchi va o‘quvchiga darsni qiziqarli bo‘lishiga, ijobiy natijaga 
erishishlariga imkoniyat yaratadi hamda darsning samaradorligini oshiradi.