Universitetining pedagogika instituti maktabgacha

yordam qo‘lini 
cho‘zishni 
o‘z 
burchlari deb biladi. 
Qiynalganlarga 
yordam berishni o‘z 
burchlari deb biladi. 
Ko‘nglimiz 
tog‘dek 
ko‘tariladi
. 
juda 
xursand 
bo‘lamiz
. 
Mahalladoshlar bilan bir 
oila a’zolaridek 
qo‘lni 
qo‘lga 
berib 
mehnat qilamiz. 
Mahalladoshlar 
bilan bir oila 
a’zolaridek bir- 
galikda 
mehnat qilamiz. 
Gaplarning o‘zaro farqli jihatlari bilan bir qatorda, ularning sinonim, ya’ni ma’nodosh ekanligi 
ta’kidlansa, fe’llarning xorijiy tildagi (asosan, ingliz tilida) tarjimasi so‘rab mustahkamlansa, 
kompetensiyaning yanada rivojlanishiga asos bo‘lib xizmat qiladi. 
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida lingvistik kompetensiyalarning shakllantirilishi yangidan yangi 
imkoniyatlarga yo‘l ochadi, ya’ni o‘quvchilarda ijtimoiy faollik ko‘nikmalari rivojlantiriladi, bilimlarni 
egallashga bo‘lgan qiziqishlari oshadi. Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, o‘quvchilarning nutqiy faoliyatida, 
dars mashg‘ulotlarini faol o‘zlashtirishlarida lingvistik kompetensiyaning shakllanishi va darslar 
davomida rivojlanib borishini tashkillashtirish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shundagina, o‘quvchilar 
lingvistik birliklarning mohiyatini anglashga harakat qilishadi. Boshlang‘ich sinf “Ona tili va o‘qish 
savodxonligi” darsliklarini kuzatadigan bo‘lsak, bosqichma-bosqich grammatik qoidalarning olib tashlan- 
ganini ko‘rishimiz mumkin, ya’ni induksiya va deduksiya metodlari orqali ta’riflarni o‘quvchilarning 
o‘zlari xulosalar orqali chiqarishi ko‘zda tutilgan. Dars jarayonida lingvistik tushunchalar xorijiy til 
birliklari bilan solishtirib, qiyoslab o‘rganiladigan bo‘lsa, bilimlarni o‘zlashtirish va malakaga 
aylantirishga, ham tez, ham oson samaradorlikka erishishga yordam berishi mumkin. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Iroda Azimova, Klaraxon Mavlonova, Sa’dullo Quronov, Shokir Tursun. Ona tili va o‘qish 
savodxonligi. 1-sinf uchun darslik, Toshkent: Respublika ta’lim markazi, 2021. – 50-bet. 
2.
Iroda Azimova, Klaraxon Mavlonova, Sa’dullo Quronov, Shokir Tursun. Ona tili va o‘qish 
savodxonligi. 2-sinf uchun darslik, Toshkent: Respublika ta’lim markazi, 2021. – 77-bet. 
3.
Tog‘ayeva U. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida lingvistik va tayanch kompetensiyalarni 
shakllantirishning asosiy xususiyatlari. BTI 2021,2.